ชนเผ่าเมี่ยน (เย้า) - การย้ายถิ่น

วันที่เอกสารถูกสร้าง: 
18/12/2007
ที่มา: 
มูลนิธิกระจกเงา โครงการพิพิธภัณฑ์ชาวเขาออนไลน์ http://www.hilltribe.org

 

ชนเผ่าเมี่ยน :การย้ายถิ่น

ปัจจัยที่ทำให้เกิดการย้ายถิ่น
ปัจจัยที่ทำให้เกิดการย้ายถิ่นนี้ จะมีอยู่ 2 ประเด็น ที่ต้องทำให้ชาวเผ่าเมี่ยนต้องย้ายถิ่นฐาน

1. ที่ทำกิน
การย้ายถิ่นเข้าสู่ประเทศไทยครั้งแรกของเมี่ยนกลุ่มต่าง ๆ นั้น จะเลือกตั้งถิ่นฐานทำมาหากินตามไหล่เขา การปลูกพืชตามไหล่เขานี้ทำให้เกิดการไหลชะของหน้าดินได้ง่าย ซึ่งทำให้ดินหมดความอุดมสมบูรณ์ได้เร็ว ไร่ข้าวแปลงหนึ่งใช้ปลูกได้ผลไม่เกินระยะ 2-3 ปี โดยผลผลิตมิได้ลดลง หลังจาก 2-3 ปีแล้ว ข้าวก็จะได้ผลผลิตน้อยลง เมี่ยนจึงย้ายที่ปลูกข้าว แต่อาจจะไม่ย้ายบ้านเรือนไปด้วยก็มี ดังนั้นเมี่ยนบางพื้นที่จะย้ายเฉพาะพื้นที่ปลูกข้าวเท่านั้น หากที่ปลูกข้าวไม่ไกลจากหมู่บ้านนักก็ยังคงตั้งหมู่บ้านอยู่ที่เดิม และนิยมสร้างบ้านชั่วคราวไว้ในบริเวณใกล้เคียงกลับที่ปลูกข้าว

แต่อย่างไรก็ตาม เมื่อดินในบริเวณหมู่บ้านหมดความอุดมสมบูรณ์ลงแล้ว เมี่ยนก็มักจะเคลื่อนย้ายไปอยู่ที่แห่งใหม่ ซึ่งการย้ายอาจทำไม่พร้อมกันทั้งหมู่บ้าน อาจย้ายเฉพาะผู้ที่ไม่มีที่ทำมาหากิน ครั้งละ 2-3 หลังคาเรือน หรือย้ายกันไปเป็นกลุ่มเครือญาติพี่น้อง บางครั้งอาจย้ายไปสมทบกับหมู่บ้านอื่น หรืออาจย้ายไปตั้งหมู่บ้านแห่งใหม่ แบบยกกันไปทั้งหมู่บ้าน การย้ายถิ่นเนื่องจากปัจจัยด้านการทำมาหากิน ก็ยังมีอยู่ ประชากรเมี่ยนที่ย้ายถิ่นมีสาเหตุเนื่องจาก ต้องการหาที่ทำมาหากินที่แห่งใหม่ ปัญหาที่ทำกินเป็นปัจจัยที่สำคัญ ทำให้เมี่ยนต้องย้ายถิ่นจากไป

2. หนีภัยการสู้รบ
การย้ายถิ่นของเมี่ยนครั้งสำคัญเกิดขึ้นหลัง พ.ศ.2510 เมื่อมีการก่อการร้าย และการปราบปรามกลุ่มก่อการร้ายในพื้นที่ต่าง ๆ ตามชายแดนไทย-ลาว ซึ่งทำให้เมี่ยนบริเวณที่มีการสู้รบต้องย้ายถิ่น เพื่อหนีภัยก่อการร้ายคอมมิวนิสต์ จึงเป็นส่วนสำคัญของการอพยพของเมี่ยนนั้นเอง แต่ในปัจจุบันนี้การย้ายถิ่นฐานของเมี่ยนนั้นไม่มีแล้ว เนื่องจากว่าการย้ายถิ่นที่ทำกินนั้น เมี่ยนไม่จำเป็นต้องย้ายแล้ว เป็นเพราะว่าเมี่ยนในสมัยนี้มีการพัฒนาการทำมาหากินแบบยั่งยืนได้แล้ว เมี่ยนจึงไม่จำเป็นต้องไปหาที่ทำกินแห่งใหม่แล้ว และเนื่องด้วยวิวัติพัฒนาการของเทคโนโลยีพร้อยด้วยสังคมที่พัฒนาไปเรื่อย ๆ ส่วนเรื่องการหนีรบของสงครามนั้นเองด้วยสงครามเดี๋ยวนี้นั้นไม่มีกับ เมี่ยนแล้ว อยู่แห่งไหนหนใดก็ไม่จำเป็นต้องหนีรบอีกต่อไป เมี่ยนจึงอยู่กันเป็นกลุ่มใหญ่ เราสามารถมองเห็นได้ง่าย ๆ นี่เอง การหนีรบจึงเป็นแค่ช่วงที่มีสงครามเท่านั้น