ชนเผ่าเมี่ยน (เย้า) - วิถีชีวิตใน 1 รอบปี
เขียนโดย njoy เมื่อ อังคาร, 12/18/2007 - 12:39. | in
วันที่เอกสารถูกสร้าง:
18/12/2007
ที่มา:
มูลนิธิกระจกเงา โครงการพิพิธภัณฑ์ชาวเขาออนไลน์ http://www.hilltribe.org
ชนเผ่าเมี่ยน : วิถีชีวิตใน 1 รอบปี
เดือน
|
วิถีชีวิต
|
วัฒนธรรม,ประเพณี,พิธีกรรม
|
มกราคม |
ส่วนใหญ่จะอยู่ในช่วงรอยต่อระหว่างปลายปี จะเข้าปีใหม่คือวันตรุษจีน วิถีชีวิตจะอยู่ในช่วงพักผ่อนจากงานไร่นา เพื่อต้อนรับเข้าสู่ปีใหม่ โดยจะหาฟืนหาของป่ามาเก็บไว้เพื่อตุนไว้ในช่วงปีใหม่ตรุษจีน |
ประกอบพิธีเลี้ยงผีต่างๆที่ได้ดูแลครอบครัวรวมถึง ไร่นาตลอดทั้งปี เช่น พิธีเลี้ยงผีปู่ย่าตายาย เลี้ยงผีป่าผีเขา เป็นต้น |
กุมภาพันธ์ | ต้นเดือนกุมภาพันธ์คือ วันตรุษจีนวันปีใหม่ จะพักผ่อน และสังสรรค์กันในช่วงปีใหม่ | พิธีเปี้ยดฟ้าด พิธีนี้จะประกอบในช่วงวันสำคัญเท่านั้น เช่นวันตรุษจีน หรือมีในช่วงมีพิธีกรรมทำพิธีใหญ่เท่านั้น |
มีนาคม | ช่วงฤดูของก๋งจะเก็บก๋งมาขายหรือทำไม้กวาด และจะเตรียมอุปกรณ์ที่ จะถางไร่ เช่น มีด ขวานและอื่นๆ | พิธีกรรมขอเจ้าที่ ขอพื้นที่เพื่อทำการถางไร่ |
เมษายน | ถางไร่เผาไร่เตรียมพื้นที่สำหรับการเพาะปลูก และทำแนวกันไฟรอบๆ | พิธีซิบตะปู๋งเมี้ยน (เป็นพิธีที่ทำกันทั้งหมู่บ้านหรือเรียก อีกประเภทหนึ่งว่า เลี้ยงผีประจำหมู่บ้าน) ให้คุ้มครอง |
พฤษาภาคม | เริ่มการเพาะปลูก ซึ่งส่วนใหญ่จะปลูกข้าว ข้าวโพด ผักและอื่นๆ จะนำเมล็ดพืชลงดินทุกชนิด เพราะเริ่มเข้าสู่ถดูฝน (ข้าวลงดินแล้ว 7วัน ต้นข้าวก็จะเริ่มงอก) | พิธีบนบาน ถ้าเกิดข้าวเริ่มมีอาการไม่ดีหรืออยู่ๆก็เริ่มแห้งตาย ก็จะทำพิธีให้ผีป่าช่วยดูแลหรือมีการบนบานให้ผีป่าช่วยดูแลแล้ว ถ้าเกิดเก็บเกี่ยวเสร็จจะทำการเลี้ยง โดยฆ่าหมูหรืออะไรแล้วแต่จะบนบาน |
มิถุนายน | ข้าวเริ่มงอกและหญ้าก็เริ่มขึ้นจะถอนหญ้าข้าว | |
กรกฏาคม | หาของป่าซึ่งในช่วงนี้ของป่าจะงอกงามในช่วงนี้ เช่น หน่อไม้ เห็ด และอื่นๆ | อยู่ในช่วงปีใหม่ของเหล่าผีจะทำพิธี เจียน เจิบ เฝย |
สิงหาคม | ในช่วงนี้ อยู่ในช่วงฤดูฝน ข้าวออกรวงจะดูแลข้าวอย่างใกล้ชิด คอยถอนหญ้า คอยดูแลนาไร่ และพืชผ้กต่างๆที่ปลูกไว้ เช่น ผัก แตงกวาชาวดอยและอื่นๆจะออกผล และจะเก็บในช่วงนี้ | พิธีซิบตะปู๋งเมี้ยน เป็นพิธีประจำหมู่บ้านจะทำพิธีนี้ปีละ4 ครั้ง คือเดือน หนึ่งเดือนสามพิธีเลี้ยง ผีปู่ย่าย่าตายาย |
กันยายน | หาหนอนไม้ไผ่ ดักแด้และอื่นๆมาเป็นอาหาร และ จากข้าวที่เป็นน้ำนมเริ่มกลายมาเป็นเมล็ดข้าวและพร้อมสำหรับการเก็บเกี่ยว |
-
|
ตุลาคม | เก็บเกี่ยวพืชผลจากไร่นา เช่น ข้าว ข้าวโพด และอื่นๆ | กินข้าวใหม่ |
พฤศจิกายน | เกี่ยวหญ้าคาเตรียมสร้างบ้าน | |
ธันวาคม | สร้างบ้านซ่อมแซมบ้าน สำหรับผู้หญิงจะปักผ้าและตัดเย็บเสื้อผ้าเพื่อ ใส่ในวันปีไหม่ |
ถ้าคู่บ่าวสาวที่คอยมองหาคู่กันช่วงนี้ จะเป็นช่วงที่นิยมจัดพิธีแต่งงานกันในช่วงนี้ |