ชนเผ่าเมี่ยน(เย้า) - บทเพลง

ชนเผ่าเมี่ยน : บทเพลง 

ในสังคมของชาวเมี่ยนบทเพลงเป็นส่วนสำคัญส่วนหนึ่งของเมี่ยน ซึ่งสัมพันธุ์กับวิถีการดำเนินชีวิตและขนบธรรมเนียมประเพณีอย่างแน่นแฟ้น เพลงของเมี่ยนเป็นเพลงที่มีลักษณะเรียบง่าย ไม่ซับซ้อน การขับร้องจะเป็นการร้องเดี่ยวเพียงอย่างเดียว และจะไม่ใช้ดนตรีประกอบการร้องเพลง เว้นแต่การร้องเพลงบางชนิดที่อาจมีดนตรีรับเมื่อร้องจบ โอกาสการร้องเพลงร้องได้ทุกเวลาทั้งกลางวัน และกลางคืน ทั้งร้องตามลำพัง และร้องให้คนอื่นฟัง ในเวลาทำงานจะร้องเพลงไปด้วย หรือหนุ่มสาวจะร้องเพลงโต้ตอบกัน ร้องเชิญชวน เพื่อสร้างความสนิทสนมกัน ก่อนการเลือกคู่ คุยกันในเวลากลางคืน

ในกรณีที่หนุ่มหรือสาวจากต่างหมู่บ้านมาค้างคืน มักจะมีการท้าทายประลองร้องเพลงโต้ตอบกัน การปฎิเสธไม่ร้องหรือร้องไม่ได้ของฝ่ายใดฝ่ายหนึ่งถือว่าเป็นเรื่องที่น่า อับอายมาก การร้องโต้ตอบเพื่อแลกเปลี่ยนกัน เชิญชวนดื่มเหล้าจะผลัดกันร้องทีละคน และต้องมีไหวพริบดี สามารถใช้คำร้องเปรียบเปรยที่เป็นโวหารกินใจจนอีกฝ่ายหนึ่งแพ้ไปก็ได้ ภาษาร้องกับคำพูดของเมี่ยน การพูดทั่วไปจะไม่เหมือนกัน ซึ่งเด็กสมัยปัจจุบันจะไม่สามารถร้องได้หรือแปลได้แล้ว ยกตัวอย่างเพลงหนึ่งซึ่งเกี่ยวกับความรักมีทั้งเนื้อเพลงและคำแปล...

“จับ จ๊าง เหยียด ช้าว ค้อย ตวง เจียม
กิ๋น ฮย้าง เมฮียน หมิ่น ไฝ เยี่ยม เยี่ยม
ตุ๊ ฮย้าง เจี้ยง หลิว ร่อง ไช ต๋อย
จ่วง ต้อย คิ เป่น ฉิ่ง กาม เตี้ยม

คำแปล...
ปีชวด ปีฉลู เป็นธาตุที่อยู่ในมหาสมุทร
ผู้หญิงงาม หากมีโอกาสได้พบ รู้จัก
และได้เป็นคู่ครองกันแล้ว
คงมีความสุขมาก”

 “ เป้ง เยี่ยน เต้ง หมาว โล่ว ตวง เคี้ย
โล่ว ตวง ซวด เคี้ย เจ่ โหม่ว อิน
ตุ๊ กิ๋น เหยี่ยน ซอง เจ๋ โหม่ว เอ๋ย
เหยี่ยน ซอง โหม่ว เอ๋ย หย่า น่าน ลิ่น

คำแปล...
ปีขาน ปีเถาะ เปรียบเสมือนเตาสูบในกองไฟ
เตาสูบลม มีแต่ไฟ ไม่มีควัน
คนเราถ้าใจไม่ตรงกัน ก็ไม่ชอบกัน
ถ้าไม่มีความรักต่อกันก็แต่งงานกันไม่ได้”

เนื้อเพลง...
“ มู่ จ้าน กี้ เจ๋ย ต่าย เลี่ยม หมั่ว
ด้าม เฉียว ฮู่ น่าม จ๋า ต่าย จิ้ว
จิ้ว จิว ตุ๊ กิ๋น เยี่ยน ซอง เจี๋ย
หย่าม กิ๋น ร่อง ซอง เจี๋ย เอียด จิว

คำแปล...
ปีมะโรง มะเส็ง เปรียบเสมือนธาตุไม้
ป่าใหญ่ๆในป่า ในแคว้น โฮหนาน
ได้นำดอกไม้ไปสร้างสะพานใหญ่
ทุกวัน เห็นแต่คู่รักของเขาผ่านไป
ผ่านมา ไม่เห็นของเราเลยสักวัน”