วันที่เอกสารถูกสร้าง: 
20/12/2007
ที่มา: 
มูลนิธิกระจกเงา โครงการพิพิธภัณฑ์ชาวเขาออนไลน์ http://www.hilltribe.org

ชนเผ่าลาหู่ : การตาย

วิธีปฏิบัติเมื่อมีคนตายในบ้าน
เมื่อมีคนตายในบ้าน คนในหมู่บ้านทุกครัวเรือนจะต้องนำข้าวสาร 1 ถ้วย และเทียนไข 1 เล่มไปให้กับญาติพี้น้องคนตาย และญาติพี่น้องคนตายต้องฆ่าไก่ 1 ตัว ทำพิธีเอาปีกไก่และขาไก่ เสียบไม้นำไปวางไว้ข้าง ๆ ศพ ซึ่งมีความเชื่อกันว่าปีกไก่จะทำให้วิญญาณนั้นขึ้นไปสู่สวรรค์ ส่วนขาไก่จะทำให้วิญญาณนั้นเขี่ยน้ำดื่มและเขื่ยหาอาหารกินได้และต้องมีไม้ กวาดจำลอง 3 มัด ทำมาจากหญ้าคานำไปวางตรงหัว ตรงเอว และตรงเท้าของศพ ตำแหน่งละมัดเพื่อไม่ให้ศพฟื้นขึ้นมา

เพราะเชื่อกันว่าถ้าคนตายอยู่ในช่วงเกิดจันทรุปราคา ศพจะฟื้นคืนชีพจึงต้องมีไม้กวาดไว้สำหรับตีศพ ไม่ให้ฟื้นขึ้นมา นอกจากนี้ยังตัองมีไข่ไก่เพื่อใช้ในการหาสถานที่ฝังศพในป่าช้าซึ่งเชื่อกัน ว่า ถ้าโยนไข่ขึ้นไปแล้วตกลงมาแตกแสดงว่าศพอยากจะถูกฝังตรงนั้น แต่ถ้าโยนไข่ขึ้นไ่ปแล้วตกลงมาไม่แตก มีความเชื่อว่าศพไม่อยากจะถูกฝังตรงนั้น ต้องหาที่ฝังใหม่่ เมื่อหาที่ฝังศพได้แล้วก็ขุดดินที่ไข่แตก นั้นเอามาวางไว้ก่อนแล้วขุดหลุมให้ใหญ่ขึ้นพอที่จะใส่ศพได้

                      ฝังศพไหม่

นำไม้ที่้ผ่าเป็นชิ้นเล็กมาเขี่ยลงในหลุมศพเพื่อไม่ให้วิญญาณของคนล่องลอยไป กับศพคนที่มาร่วมพิธีฝังศพทุกคน เมื่อฝังศพเสร็จแล้ว ก็เอาก้อนดินที่ขุดไว้มาวางบนหลุม โดยวางให้ตรงกับหัวใจของศพ

เมื่อฝังศพเสร็จแล้ว จะมีหมอผีมาทำพิธีกันวิญญาณ เพื่อไม่ให้คนที่ตายไปออกมาจากป่าช้า ได้โดยเอาไม้ไผ่่มาปักเป็นเครื่องหมายกากบาท และทำประตูเพื่อที่ให้คนมาร่วมงานศพกลับไปช่องประตูเท่านั้น หากคนใดที่ไม่กลับช่องประตู มีความเชื่อว่าจิตวิิญญาณของคน ๆ นั้นไม่กลับมาด้วยกัน

เมื่อเสร็จพิธีแล้วชาวบ้านจะต้องเอาใบไม้กลับมาเพื่อ นำมาประพรมน้ำมนต์ที่ผู้เฒ่าผู้แก่เตรียมไว้ ตรงทางเข้าหมู่บ้าน เพื่อขับไล่สิ่งไม่ดีออกจากตัวเรา แล้วจึงจะเข้าหมู่บ้านได้ เมื่อเข้ามาในหมู่บ้านแล้ว จะต้องไปที่บ้านของผู้ตายก่อน แล้วถึงจะกลับไปบ้านของตนได้ แล้วภายใน 3 คืนจะต้องมาเยี่ยมที่บ้านผู้ตาย โดยมีความเชื่อว่าจะไปรอรับวิญญาณที่ล่องลอยไปตามวิญญาณศพ นอกจากนี้ยังเชื่อกันว่าคนที่ตายไปแล้ว ในคืนแรกนั้นวิญญาณจะกลับมาในบ้าน คืนที่สองวิญญาณจะมาถึงหัวบันไดบ้าน คืนที่สามวิญญาณจะมาอยู่นอกหมู่บ้าน และในคืนที่สี่ วิญญาณจะยืนร้องไห้ที่้ประตูป่าช้า อยากจะออกมาจากป่่าช้า มาใช้ชีวิตอย่างปกติ แต่ก็ออกมาไม่ได้ เพราะหมอผีทำประตูผีกันไว้     


                         ศพเก่า

พิธีส่งผี
เมื่อครบ 15 วันหลังการตาย พวกพี่น้องจะต้องไปทำพิธีส่งผี ต้องพาหมอผี และชาวบ้านไปรวม และเอาไกู่ไปทำพิธีส่งผี หมอผีก็จะกล่าวว่าจงขอให้เป็นสุขเป็นสุข เช้าวันนี้ญาติพี่น้องก็จะอาลัย และอย่างมาหลอนพี่น้อง อย่ามาหาญาติ ชาวลาหู่มีความเชื่อว่า ถ้าไม่ไปส่งผี ผีจะมารบกวนเรา เช่นเราจะฝันร้าย หรือเมื่อทำไร่ทำสวนผลผลิตออก แล้วผีกลับมาเป็นในรูปแบบนก หรือแมลงมาทำลายผลผลิต จนเสียหายหมดสิ้น