ชนเผ่าลาหู่ - การเลี้ยงชีพ วิธีการหาปลา

วันที่เอกสารถูกสร้าง: 
20/12/2007
ที่มา: 
มูลนิธิกระจกเงา โครงการพิพิธภัณฑ์ชาวเขาออนไลน์ http://www.hilltribe.org

ชนเผ่าลาหู่ :การเลี้ยงชีพ วิธีการหาปลา

ในสมัยก่อนชาวลาหู่หาปลาด้วยปัญญาของชาวบ้าน ที่คิดค้นขึ้นมาใช้ในการหาปลาในแม่น้ำลำธาร หรือลำห้วยที่มีขนาดเล็ก หรือขนาดใหญ่มีหลายวิธีดั้งนี้
อุปกรณ์
ก่อนจะไปจับปลาเราต้องเตรียมอุปกรณ์ เช่น
1. จอบ จะใช้ในงานขุดดินเอาดินโปะที่กองหินที่เรียงไว้ในแม่น้ำลำธารนั้น เพื่อไม่ให้น้ำไหลลงเข้าเขตที่กั้นไว้แล้ว น้ำไหลไม่เข้ามาจับปลาง่ายขึ้น
2. มีด จะใช้ในการตัดใบไม้ เพื่อจะเอาใบไม้่ปิดท้ายสุดไม่ให้ปลาไหลลงออกไปข้างนอกให้อยู่แต่ข้างใน
3. จาน จะใช้เมื่อมีน้ำขัง แล้วเอาจานวิกน้ำออก เพื่อที่จะเห็นปลาแล้วจับปลาง่าย
4. ถัง เพื่อที่จะใส่ปลา


             อุปกรณ์หาปลา

งา ต่อ เว
เป็นการหาปลาชนิดนี้ มีวิธีทำเอาก้อนหินมาเรียบเรียง หรือกั้นน้ำใว้ให้เป็นแถว และมีดินโปะทับก้อนหินอีกชั้น และน้ำที่ไหลมานั้น ก็ไม่ให้เข้าในแนวเขตกั้นใว้ แล้วน้ำที่ไหลมาไปอีกเส้นทางนึ่งที่ทำร่องใว้อีกร่อง เพื่อที่ ให้ไหลออกตามเดิมเป็นอย่างนี้ เพื่อที่ไม่ให้น้ำเข้าไปในแนวเขตที่ปลาอยู่ แล้วกั้นแล้ว น้ำก็จะไม่ไหลเข้า ในแนวที่ปลาอยู่ แล้ววิดน้ำออกจากในแนวเขตด้วยจาน หรือถ้วยก็ได้ ที่กั้นพอน้ำลด หรือ น้ำแห้งแล้ว ที่นี้แหละจับปลาได้ ตามแต่มีปลา (ต้องดูว่าร่องน้ำมีกี่ร่อง และต้องมีสองร่องน้ำ อีกร่องน้ำไหลผ่านตามปกติ ร่องที่ปลาอยู่เรากั้นแล้วให้น้ำไหลออกอีกร่อง)

 วิธีหาปลาเป็นการกั้นน้ำไม่ให้ไหลเข้า

งา แส โกว ทอ เว
วิธีการชนิดนี้ ต้องเตรียมมีด และอุปกรณ์ที่จะใช้ไปตัดต้นกล้า และแกะเอาเปลือกกล้วยออกวางในน้ำวางขึ้นตามลำห้วย ทำในน้ำสองฝั่ง แล้วช้อนไปแบบเฉียงขึ้นไป ตรง ๆ ตอนปลาย หรือหัวท้ายสุดจะมี งา แส โกว วางรอรับปลาที่ี่ว่ายเข้ามา วิธีนี้จะทำชั่วคราว และจะทำวันไหน เมื่อไรก็ได้

งา คะ เว วิธีการจับปลาด้วยความสามารถของแต่ละบุคคล จับโดยใช้มือเปล่าคือ ใช้มือล้วงเข้าไป ในบริเวณใต้ก้อนหินที่คิดว่ามีปลา แล้วอาจเป็นบริเวณหลุม หรือตามซอกรากไม้ การจับปลาในลักษณะนี้ ไม่สามารถจับปลาได้ทุกคน จะต้องผ่านการฝึกจับปลาหลาย ๆ ครั้งก่อน และต้องระมัดระวังเวลา เผื่ออาจจะเจอสัตว์ที่มีพีษ   


            วิธีการหาปลามือเปล่า

งา เซ เว เป็นการหาปลา กลางคืน อุปกรณ์ ก็จะมีมีด และไม้ไผ่ที่จะนำมาผฝานเป็นชิ้นเล็ก ๆ เพื่อที่จะจุดไฟ ให้แสงสว่างในค่ำคืน เพื่อที่มองเห็นปลา ที่นอนหลับอยู่ไต้น้ำ แล้ววิธีการจับ ในเมื่อมองเห็นปลาแล้ว จะใช้มีดฟันลงไปทั้ง ๆ ที่ปลานอนหลับอยู่ ต้องค่อยๆ เดินไปใกล้ แต่ต้องออกล่าตระเวณ ต้องเป็นคืนที่ไม่มีพระจันทร์ หรือเป็นเที่ยงคืนเป็นต้นไป ปลาจึงจะนอนหลับ เท่านั้นที่จะจับแบบนี้ได้