ชนเผ่าลาหู่ - ประเพณีแซก่อ (ก่อทราย)

วันที่เอกสารถูกสร้าง: 
20/12/2007
ที่มา: 
มูลนิธิกระจกเงา โครงการพิพิธภัณฑ์ชาวเขาออนไลน์

ชนเผ่าลาหู่ : ประเพณีแซก่อ(ก่อทราย)

ประเพณีแซก่อนี้มีมาตั้งแต่สมัยบรรพบุรุษปฎิบัติมา และสืบทอดต่อ ๆ กันมาจนถึงปัจจุบัน ชนเผ่าละหู่ที่นับถือพุทธ (ผี) ซึ่งแซก่อ ตรงกับวันที่ 14 เมษายนของทุกปี และเป็นวันสงกรานต์ไทย ชนเผ่าลาหู่จะมีประเพณีแซก่อ เป็นประเพณีที่ปฏิบัติเพื่อเป็นการอุทิศส่วนกุศล ให้กับสิ่งที่ล่วงลับที่ทำไปแล้วในการประกอบอาชีพ ทำไร่ ทำสวนโดยที่ฆ่าสัตวโดยตั้งใจ หรือไม่ตั้งใจ เชื่อว่าทำพิธีกรรมแซก่อแล้ว จะทำให้ไม่มีบาป แล้วอาชีพการทำไร่ ทำสวน ผลผลิตจะได้ดี และชีวิตการเป็นอยู่เย็นเป็นสุข

การเตรียมสิ่งของที่จะไปประกอบพิธีกรรมแซก่อ แต่ละบ้านจะต้องจัดหาดอกไม้สวย ๆ นำมาใส่กระบอกไม้ไผ่เพื่อที่จะนำมาทำพิธีกรรม เช่น เตรียมเมล็ดพืชข้าว ข้าวโพด พริก เตรียมทราย เตรียมเทียนไขนี้ไปเก็บไว้ ณ จุดที่เคารพ
ชาวบ้านก็จะมาพร้อมกัน ณ จุดศูนย์รวมของหมู่บ้านเพื่อที่จะช่วยการทำพิธีกรรมแซก่อ หรือทรายก่อ
เตรียมขุดหลุมเล็ก ๆ ไว้เพื่อที่จะใส่เสาดอกไม้ลง
นำดอกไม้มาประดับจุดที่ทำพิธีกรรมแซก่อ
นำดอกไม้มาเพื่อที่จะประกอบพิธีกรรมให้สมบูรณ์แบบ

นำสิ่งของเพาะปลูกมาไว้จุดที่ทำพิธีกรรม เช่น เมล็ดข้าว ข้าวโพด พริก

ชาวบ้านจุดเทียนเพื่อ จะประกอบพิธีขอขมาสัตว์ที่ตายไปในการทำไร่ ทำสว

 

 

ชาวบ้านทำเครื่องมืออุปกรณ์ ในการประกอบพิธีกรรม สร้างเสร็จแล้วเริ่มทำพิธีกรรมขอขมา สิ่งต่าง ๆ ในการทำไร่ เช่น สัตว์

 

ทำพิธีกรรมจะต้องมีพ่อหมอ หรือผู้เฒ่า ผู้แก่ในหมู่บ้านที่สามารถอ่านบทสวด เพื่ออุทิศส่วนกุศล ขอขมาต่อสัตว์ต่าง ๆ ที่โดนฆ่าตายในการทำไร่ ทำสวนแล้ว สวดว่าขอให้ได้ผลผลิตสูง เจริญงอกงาม ออกเมล็ดเหมือนเมล็ดทราย และสวดว่าขอให้ชาวบ้านทุกหลังคาเรือนอยู่เย็น เป็นสุข หลังจากเสร็จพิธีกรรม ชาวบ้านเก็บเมล็ดพืชที่ทำพิธีกรรม จะนำมาไว้จุดที่ศักดิ์สิทธิ์ในบ้าน