ชนเผ่าลีซู - สิ่งศักดิ์สิทธิ์ในหมู่บ้าน

วันที่เอกสารถูกสร้าง: 
08/01/2008
ที่มา: 
มูลนิธิกระจกเงา โครงการพิพิธภัณฑ์ชาวเขาออนไลน์ http://www.hilltribe.org

 ชนเผ่าลีซู : สิ่งศักดิ์สิทธิ์ในหมู่บ้าน

หมู่บ้านของลีซูที่นับถือผีบรรพบุรุษจะมีศาลผีประจำหมู่บ้าน 1 แห่ง ลีซูเรียกว่า อ่าปาโหม่วฮี ซึ่งจะตั้งอยู่บนเนินเขาอยู่สูงกว่าหมู่บ้าน ห่างจากหมู่บ้านประมาณ 50-100 เมตร หากหาสถานที่ที่ตั้ง อ่าปาโหม่วฮี ไม่ได้ก็อาจจะใช้บริเวณกลางหมู่บ้านสำหรับเป็นที่ตั้ง อ่าปาโหม่วฮี  ลักษณะบ้านของ อ่าปาโหม่วฮี จะปลูกสร้างเป็นเพิงแหงน หันหน้าไปทางหมู่บ้าน มีหิ้งบูชาตั้งอยู่ตรงกลาง โดยปักเสาทำเป็นหิ้งสูงประมาณ 2-3 เมตร และมีถ้วยชาจีนวางเรียงอยู่ประมาณ 5-10 ถ้วย และรอบๆ อ่าปาโหม่วฮี จะมีต้นไม้ อ่าปาโหม่ว ชอบอยู่ที่ร่มเย็น และในบริเวณที่ตั้งอ่าปาโหม่วฮี ห้ามตัดต้นไม้

การสร้างบ้านหรือที่อยู่อาศัยของ อ่าปาโหม่วฮี จะทำกันเมื่อตั้งหมู่บ้าน ปลูกสร้างบ้านกันแล้วก็ต้องปลูกสร้าง อ่าปาโหม่วฮี และคัดเลือกผู้นำศาสนา "มือหมือผะ" ด้วย บริเวณ อ่าปาโหม่วฮี ประจำหมู่บ้านลีซู นอกจากจะมีอ่าปาโหม่วฮี แล้วยังมีศาลที่สำคัญอีกแห่งหนึ่ง มีชื่อว่า“ อิ๊ดะมา”อิ๊ดะ มา เป็นน้องชายของอ่าปาโหม่ว ที่อยู่หรือที่ตั้งของ อิ๊ดะมา จะอยู่ห่างจากอ่าปาโหม่วฮี ออกไปด้านข้างไปประมาณ 5-10 เมตร มีสัญลักษณ์คล้ายกับ อ่าปาโหม่วฮี มีหิ้งบูชาและมีถ้วยชาจีนวางอยู่บนหิ้ง แห่งละ 5-10 ถ้วย มีกระดาษสาทำเป็นธงเล็กๆตัด เป็นรูปลวดลายต่างๆ นำมาปักไว้ข้างต้นเสาหรือต้นไม้ รอบๆ อิ๊ดะมา จะมีต้นไม้ ห้ามตัดต้นไม้รอบๆ อิ๊ดะมา เด็ดขาด ลีซูมีความเชื่อว่า อิ๊ดะมา ชอบอยู่ที่มีต้นไม้เยอะๆและชอบอยู่ที่ร่มเย็น

บุคคลที่ดูแลรักษาสถานที่ศาลประจำหมู่บ้าน"อ่าปาโหม่วฮี" คือ ผู้นำศาสนาของหมู่บ้าน "มือหมือผะ" ทุกๆวันศิล มือหมือต้องมาทำความสะอาดหิ้งบูชา ณ “อ่าปาโหม่วฮี”และจุดธูปบูชาเปลี่ยนน้ำในถ้วย บอกกล่าวให้ อ่าปาโหม่ว ได้ทราบว่าวันนี้เป็นวันศิล ขอให้ดูแลปกป้องสมาชิกในหมู่บ้านทุกคนและสัตว์เลี้ยงไว้ ให้้มีชีวิตอย่างเป็นสุขตลอดไป พิธีกรรมต่างๆ เช่น ปีใหม่ กินข้าวโพดใหม่ แต่งงาน และพิธีกรรมต่างๆจะจัดขึ้น ณ อ่าปาโหม่วฮี เป็นหน้าที่เฉพาะของผู้ชาย ผู้หญิงห้ามเข้าไปบริเวณอ่าปาโหม่วฮี

ความเชื่อของลีซู เกี่ยวกับศาลประจำหมู่บ้าน หรือ อ่าปาโหม่วฮี ที่นับถือนั้นเป็นผีที่ดีไม่มีการให้โทษ ผีที่ทำหน้าที่คอยดูแลและรักษาชีวิตมนุษย์และสัตว์เลี้ยงที่อยู่ในหมู่บ้าน ให้พ้นจากภัยอันตรายต่างๆ และดลบันดาลให้สมาชิกในหมู่บ้าน มีแต่ความสุข ความเจริญ และมีสุขภาพร่างกายที่แข็งแรงและจิตใจสดใส ปราศจากโรคภัยไข้เจ็บ โดยการเซ่นไหว้บูชา อ่าปาโหม่ว ประจำหมู่บ้าน เพื่อเป็นการตอบแทนบุญคุณและระลึกถึงความเมตตากรุณา ที่เผื่อแผ่ถึงสมาชิกของคนในหมู่บ้าน