ชนเผ่าอาข่า - ความเชื่อ บ่อน้ำศักดิ์สิทธิ์

ชนเผ่าอาข่า- บ่อน้ำศักดิ์สิทธิ์

เมื่อเราก้าวเข้าสู่หมู่บ้านอาข่า สิ่งแรกที่เราจะเล็งเห็นคือ ประตูหมู่บ้านหรืออาข่าเรียกว่า "ล้อข่อง" เพื่อป้องกันสิ่งเลวร้ายเข้ามาในหมู่บ้าน จะมีการ ทำไว้ทั้งทางทิศเหนือ และทิศใต้ของหมู่บ้าน ห่างออกไปจากประตูหมู่บ้านก็จะเป็นชิงช้า ซึ่งจะมีการละเล่นปีละครั้ง ในช่วงปลายเดือนสิงหาคม ถึงต้นเดือนกันยายน นอกจากประตูหมู่บ้าน และชิงช้าแล้ว ในหมู่บ้านอาข่ายังมีบ่อน้ำดิน ที่อาข่าเชื่อว่า เป็นบ่อน้ำศักดิ์สิทธิ์ ที่ได้กลั่นกรอง และไหลออกมา จากรากต้นไม้ หรือต้นกล้วย แต่น้ำเหล่านี้ใช่น้ำที่เราจะนำมาดื่มกินกันภายในครอบครัว แต่เป็นน้ำที่ชาวอาข่า นำมาใช้แค่ในช่วงที่มีการประกอบพิธีกรรม ทางศาสนาเท่านั้น

อาข่าเป็นชนเผ่าที่ให้ความสำคัญในเรื่องการประกอบพิธีทางศาสนา บ่อน้ำศักดิ์สิทธิ์หรือ อาข่าเรียกว่าอี้ล้อเกาะ หมายถึงสถานที่ตักน้ำบริสุทธิ์ของอาข่า สถานที่แห่งนี้เป็นศาสนสถานที่ชุมชนอาข่า กำหนดเอาไว้ เพื่อใช้ในการตักน้ำมาใช้ในการประกอบพิธีกรรมทางศาสนา บ่อน้ำศักดิ์สิทธิ์ จะเป็นบ่อ ขนาดเล็ก ที่ชาวอาข่าขุดเอาไว้ตามจุดที่มีน้ำซึมตลอด โดยจะนิยมขุดไว้ใกล้ๆแหล่งน้ำ เราสามารถ แปลความหมายของบ่อน้ำศักดิ์สิทธิ์ได้ว่า อีซ้อ คือน้ำศักดิ์สิทธิ์หรือบริสุทธิ์ ล้อ คือการประกอบพิธีกรรม ทางศาสนาของอาข่า เกาะ คือบ่อน้ำ ฉะนั้นเมื่อนำมารวมกันก็จะได้ว่า บ่อน้ำศักดิ์สิทธิ์ที่ใช้ในการ ประกอบพิธี โดยเมื่อมีการประกอบพิธีกรรม ไม่ว่าพิธีในระดับครอบครัว หรือพิธีในระดับหมู่บ้าน

ผู้หญิงหรือแม่บ้านก็จะแต่งตัวเต็มยศด้วยชุดประจำเผ่า ในมือถือน้ำเต้าด้ามยาว เพื่อใช้ในการตักน้ำที่บ่อน้ำศักดิ์สิทธิ์ ออกจากบ้านเพื่อจะไปตักน้ำในบ่อ เมื่อไปถึงบ่อก็จะทำการชำระล้างร่างกายให้สะอาด โดยล้างหน้า ล้างมือ ล้างเท้า เพราะอาข่าเชื่อว่าบุลลคที่จะไปตักน้ำในบ่อน้ำศักดิ์สิทธิ์ จะต้องมีความ บริสุทธิ์ทิ้งกาย วาจา และใจ และน้ำที่ตักมาต้องใช้ในการประกอบพิธีกรรมในบ้าน อาข่าจึงให้ความสำคัญมาก บ่อน้ำศักดิ์สิทธิ์ถือเป็นสถานที่สำคัญ ห้ามทำการดูถูก หรือลบหลู่ และห้ามซักผ้าหรืออาบน้ำในบ่อน้ำ หากใครฝ่าฝืนก็จะถูกดำเนินตามกฎจารีตประเพณีที่ชุมชนได้ตั้งเอาไว้ บ่อน้ำศักดิ์สิทธิ์ จะมีการเซ่นไหว้ และซ่อมแซมปีละครั้ง ซึ่งจะอยู่ในช่วงเดือน พฤษภาคมของทุกปี