วันที่เอกสารถูกสร้าง: 
14/01/2008
ที่มา: 
มูลนิธิกระจกเงา โครงการพิพิธภัณฑ์ชาวเขาออนไลน์

นิทานอาข่า-การเกิดประตูหมู่บ้าน

เมื่ออ่าข่าได้ผู้หญิงกลางทางตามที่พระเจ้าแนะนำแล้ว ก็พากลับมาที่บ้าน แต่ด้วยความไม่แน่ใจว่าผู้หญิงที่ตนพามาด้วยนั้นเป็นผีหรือคน เพราะผู้หญิงคนนั้นไม่ได้สวมเสื้อผ้าเลย ด้วยความกลัวและไม่แน่ใจของอ่าข่า จึงไม่กล้านอนด้วยกัน อ่าข่าจึงได้แยกห้องนอน โดยให้ผู้หญิงไปนอนอีกฝั่งหนึ่ง ส่วนตนก็มานอนอีกฝั่งหนึ่ง พอมาระยะหลังเริ่มมีเหตุการณ์แปลกๆเกิดขึ้นกับผู้หญิงคนนั้น เหมือนมีคนมาตามเขากลับบ้าน ทำให้อ่าข่าอยู่ไม่เป็นสุข และแล้วก็มีแม่ของผู้หญิงคนนั้นซึ่งเป็นผีก็มาตามหาลูกสาวของตนถึงบ้าน โดยพูดว่า “ ลูกสาวของตนถูกผู้ชายคนหนึ่งไม่ทราบนามพาตัวมา ไม่รู้ว่าเขาจะทำมิดีมิร้ายกับลูกสาวของตนหรือเปล่า ” หลังจากอ่าข่าได้ฟังแม่ของหญิงสาวซึ่งเป็นผีคนนั้นพูดก็รู้ทันทีว่า หญิงสาวที่ตนพามานั้นไม่ใช่มนุษย์แต่เป็นผีแน่แท้แม่ผีของหญิงสาวมาตามหาลูกของเขาในหมู่บ้านหลายต่อหลายครั้ง จนรู้ว่าลูกสาวของตนไม่ได้ไปไหนแต่อยู่ในหมู่บ้านนี้เอง และคนที่พาลูกสาวของเขามาไม่ใช่ใครที่ไหนแต่เป็นอ่าข่าคนนี้นี่เอง เมื่อรู้เช่นนั้นผีผู้เป็นแม่ก็มาก่อกวนประจำ หวังจะพาลูกสาวของตนกลับบ้าน ทำให้อ่าข่าอยู่ไม่เป็นสุข อ่าข่าจึงคิดหาวิธีป้องกันเพื่อไม่ให้ผีแม่ของหญิงสาวมาก่อความวุ่นวายในหมู่บ้านอีก จึงได้สร้างประตูไว้บริเวณด้านหน้าและด้านหลังของหมู่บ้าน รวมสองประตู พร้อมทั้งแกะสลัก ตุ๊กตารูปชายหญิงจากไม้ขึ้น แล้วไปวางไว้ตรงข้างๆประตูทั้งสองข้าง เพื่อป้องกันไม่ให้แม่ผีเข้ามาก่อกวนในหมู่บ้านอีกและให้รู้ว่าเขาไม่ได้พาลูกสาวของตนมาทำมิดีมิร้ายแต่อย่างใด เขาเพียงพาลูกสาวของตนมาเพื่อเอาไว้สืบตระกูลต่างหากตั้งแต่นั้นเป็นต้นมาผีแม่ของหญิงสาวก็ไม่เข้ามาก่อความวุ่นวายในหมู่บ้านอีกเลย อ่าข่าจึงอยู่ในหมู่บ้านอย่างมีความสุข ส่วนหญิงสาวคนนั้นก็กลายเป็นมนุษย์และอยู่ด้วยกันกับอ่าข่าจนมีลูกและสืบมาจนถึงปัจจุบัน
* บ้านของอ่าข่ามีห้องนอนสองฝั่ง เนื่องจากอ่าข่าไม่กล้านอนด้วยกันกับหญิงสาวที่ตนพามา เพราะไม่แน่ใจว่า หญิงสาวที่ตนพามาเป็นคนหรือผี จึงได้ทำการกั้นห้อง
* ประตูหมู่บ้านเกิดขึ้นเพื่อป้องกันไม่ให้ผีหรือสิ่งไม่ดีเข้ามาในหมู่บ้าน
* ตุ๊กตาชายหญิงที่วางอยู่ข้างๆประตูหมู่บ้านของอ่าข่าคือ สัญลักษณ์ที่ทำให้แม่ผีของหญิงสาวรู้ว่า อ่าข่าไม่ได้พาลูกสาวของเขามาทำมิดีมิร้าย แต่พามาเพื่อสืบตระกูล