ประเพณีล้านนา - ทำบุญปอยข้าวสังฆ์ เดือน 5-6 เดือนกุมภาพันธ์-มีนาคม

ทำบุญปอยข้าวสังฆ์ เดือน 5-6 เดือนกุมภาพันธ์-มีนาคม
 
การทำบุญปอยข้าวสังฆ์ เป็นการทำบุญอุทิศส่วนกุศลไปหาผู้ที่ล้มหายตายไปนานแล้วแต่ไม่ได้กำหนดวัน ผู้ตายไปได้เท่านั้น เท่านี้ไม่นับวัน จะถือเอารอบปีของผู้ตาย เมื่อลูกหลานและทุกคนว่างจากงานการก็จะกำหนดวันกันแต่ไกล ๆ แต่นิยมทำกันในฤดูแล้ง เพราะไม่มีฟ้าฝน จะทำบ้านหลังหนึ่งเล็ก มีครัวเรือนพร้อมทุกอย่างที่นอนหมอนมุ้ง เสื้อผ้า เครื่องนุ่งห่ม รองเท้า แป้งหอม น้ำหอม ของที่เขาชอบใช้ ผ้าเช็ดหน้า เข็มขัด เสื้อผ้าสวย ๆ งาม ๆ หม้อนึ่ง ไหข้าว เครื่องครัวเรือนหามาให้ครบ ใส่ไว้ในเรือนที่ทำขึ้นจะเอาถวายทาน

นิมนต์พระ 5-7-9 รูป และธรรมมา แต่จะหามา เช่น มหาวิบาก มหามูลนิปานสูตร และเจ็ดคัมภีร์รอม ธรรมนี้จะไปจ้างท่านเขียนหื้อ

ก่อนจะถวายตาน อาจารย์สมมาครัวตาน โอกาสเวนตานให้เทวดาอารักษ์ และอินทร์พรหม เจ้ากรรมนายเวร ผู้ล่วงลับตามแต่จะหามีชื่ออยู่ ตลอดท้าวจตุโลกบาล ตามคำโวหารของอาจารย์ จนจบสุดท้ายก็ถวายทานแก่พระสงฆ์ รับพร แผ่เมตตาหยาดน้ำจบ
ในงานปอยข้าว สงฆ์นี้ มีการรื่นเริง เช่น ประเพณีเมืองเหนือเราก็มักจะมีซอพื้นเมือง ซอปีจุม 3-5 และซอเข้าซึง หรือสีสะล้อ ซอ ซึง ตั้งแต่วันดาที่เราว่าวันสุกดิบนั้นแหละ