อาหารล้านนา - ไส้อั่ว (ไส้กรอก)

อาหารล้านนา : ไส้อั่ว ( ไส้กรอก )

คำว่า อั่ว หมายถึง แทรก หรือยัดไว้ตรงกลาง ไส้อั่ว จึงหมายถึงไส้ที่มีการนำสิ่งของยัดไว้ การทำไส้อั่วนิยมใช้ไส้หมูและเนื้อหมูในอดีตเมื่อยามเทศกาลหรือเมื่อการจัดงานใด ๆ ถ้ามีการล้มหมู
มักมีเนื้อจำนวนมาก จนบางครั้งนำมาทำอาหารไม่ทันก็เน่าเสียได้จึงมีการนำเอาเนื้อเหล่านั้นมาถนอมอาหารโดยการตากแห้งหรือย่างไฟ หรือนำมาประกอบอาหาที่สามารถเก็บไว้กินได้นาน เข่น ทำแหนม เป็นต้นในการทำไส้อั่วก็เช่นกัน ถือเป็นการทำอาหารที่สามารถเก็บไว้กินได้นาน ๑ - ๒ วัน นอกจากนี้ ยังเป็นการนำเศษเนื้อและเครื่องในพวกไส้มาทำให้เกิดประโยชน์ด้วย

การทำไส้อั่ว
เริ่มจากนำพริก หอม กระเทียม ข่า ตะไคร้ รากผักชี เกลือ ขมิ้น กะปิ ( บ้างใส่ดีปลีป่นด้วย ) มาโขลกจนละเอียด นำเนื้อมาสับให้ละเอียดแล้วนำมาคลุกเคล้ากับเครื่องปรุงให้เข้ากัน หั่นต้นหอมผักชีโรยเข้าไปด้วย เสร็จแล้วเอาไส้ ( ไม่ใช่ไส้อ่อน ) ซึ่งล้างให้สะอาดและเคล้าใบตระไคร้ให้หายกลิ่นคาว แล้วเอาเนื้อหมูที่เคล้ากับน้ำพริกแล้วนั้นยัดลงไส้ลงไปให้เต็มพอสมควร อย่าให้แน่นเกินไป เพราะเวลานำไปปิ้งจะทำให้ไส้แตก เมื่อยัดไส้แล้ว ผูกหัวผูกท้ายขดเป็นวงกลม นำไปย่างบนถ่านไฟอ่อน ต้องคอยระวังอย่าให้ไหม้ เมื่อสุกแล้วอาจหั่นเป็นท่อนสั้น ๆ หรือเป็นชิ้น ๆ พอคำรับประทานได้

จากการศึกษา อาหารไทยพื้นบ้านภาคเหนือ ของเสาวภา ศักยพันธุ์ ( ๒๕๓๔ ) พบว่า ไส้อั่ว ใน ปริมาณ ๑๐๐ กรัม มีพลังงาน ๑๒๑ . ๗๐ แคลอรี โปรตีน ๑๓ . ๕๕ กรัม ไขมัน ๕ . ๖๙ กรัม คาร์โบไฮเดต ๓ . ๙๒ กรัม แคลเซียม ๓๐ . ๖๔ มิลลิกรัม ฟอสฟอรัส ๔๒ . ๙๐ มิลลิกรัม เหล็ก ๑ . ๒๙ มิลลิกรัม วิตามินเอ ๑๗๐ . ๘๔ อาร์อี วิตามินบีหนึ่ง ๐ . ๔๑ มิลลิกรัม วิตามินบีสอง ๐ . ๑๙ มิลลิกรัม ไนอะซิน ๔ . ๑๒ มิลลิกรัม และวิตามินซี ๒ . ๓๗ มิลลิกรัม