ประเพณีท้องถิ่นภาคกลาง - ประเพณีแห่ผ้าห่มองค์พระสมุทรเจดีย์ (งานนมัสการองค์พระสมุทรเจดีย์)

ประเพณีแห่ผ้าห่มองค์พระสมุทรเจดีย์ (งานนมัสการองค์พระสมุทรเจดีย์)

ภาค     ภาคกลาง
จังหวัด  สมุทรปราการ
ช่วงเวลา ตั้งแต่ วันแรม ๕ ค่ำ เดือน ๑๑ เป็นระยะเวลา ๗ วัน ๗ คืน แต่มาระยะหลังได้ผนวกงานกาชาดไปด้วยเป็น ๑๐ วัน ๑๐ คืน

• ความสำคัญ

พระสมุทรเจดีย์ เป็นปูชนียสถานที่สำคัญและเป็นสัญลักษณ์ของชาวสมุทรปราการ อีกทั้งยังเป็นโบราณสถานที่สำคัญของประเทศ ซึ่งพระบาทสมเด็จพระพุทธเลิศหล้านภาลัย ทรงดำริให้สร้างขึ้นและพระราชทานนามว่า "พระสมุทรเจดีย์" แต่สร้างเสร็จเรียบร้อยในสมัยพระบาทสมเด็จพระนั่งเกล้าเจ้าอยู่หัว ราษฎรจะเรียกกันว่า "พระเจดีย์กลางน้ำ" เป็นที่บรรจุพระบรมสารีริกธาตุ ๑๒ องค์ ซึ่งได้อัญเชิญมาจากพระบรมมหาราชวัง พระปิฏกธรรม พระปางห้ามสมุทรและพระชัยวัฒน์ ในสมัยพระบาทสมเด็จพระมงกุฎเกล้าเจ้าอยู่หัว หลังจากนั้นได้จัดงานสมโภชเป็นที่ยิ่งใหญ่ และเป็นประเพณีสืบมาจนปัจจุบันนี้

• พิธีกรรม

วันแรม ๒ ค่ำเดือน ๑๑ จะมีพุทธศาสนิกชนทั้งชายหญิงพร้อมใจกันไปช่วยเย็บผ้าแดงผืนใหญ่สำหรับห่ม องค์พระสมุทรเจดีย์ ใช้เวลาอย่างช้า ๒ วันเสร็จ ในวันแรม ๕ ค่ำเดือน ๑๑ คณะกรรมการจะเชิญขึ้นตั้งบนบุษบกโดยใช้รถยนต์เป็นพาหนะแห่ไปรอบเมือง มีขบวนแห่ของสถานศึกษา หน่วยงานทั้งภาครัฐและเอกชนเข้าร่วมขบวน และอัญเชิญผ้าแดงลงสู่เรือแห่แหนไปตามลำน้ำเจ้าพระยาไปถึงอำเภอพระประแดง แล้วอัญเชิญขึ้นรถแห่รอบตัวเมืองพระประแดงเพื่อให้ชาวพระประแดงได้ร่วม อนุโมทนาแล้วอัญเชิญลงเรือกลับมายังพระสมุทรเจดีย์มาทำพิธีทักษิณาวัตรรอบ องค์พระสมุทรเจดีย์แล้วจึงนำผ้าแดงขึ้นห่ม แต่เดิมเรือสามารถแล่นได้รอบองค์พระสมุทรเจดีย์ ก็จะมีการละเล่นร้องเพลงเรือของสาวหนุ่มเป็นที่ครึกครื้น เรือเดินไม่ได้จึงลดความครึกครื้นลงไป

เมื่องานแห่ผ้าห่มองค์พระสมุทรเจดีย์ผ่านพ้นไปแล้วจะเป็นการสมโภชมีมหรสพ การออกร้านตลอดระยะเวลา ๗ วัน ๗ คืน แต่สิ่งที่ลืมไม่ได้ก่อนที่จะกลับบ้านก็คือ การปิดทองและการไปนมัสการองค์พระสมุทรเจดีย์นั่นเอง
สำหรับในคืนวันแรม ๗ ค่ำนั้นจะมีงานตลอดรุ่ง ในเวลาเช้าของวันแรม ๘ ค่ำจะมีการแข่งเรือพายเป็นที่สนุกสนาน