การละเล่นพื้นบ้านภาคเหนือ - หมากเก๊

หมากเก๊

ภาค     ภาคเหนือ
จังหวัด  แม่ฮ่องสอน

• อุปกรณ์การเล่น หมากเก๊

• วิธีการเล่น

๑. แบ่งผู้เล่นออกเป็น ๒ กลุ่ม ๆ ละ ๒ - ๓ คน กำหนดให้เป็นฝ่ายตีหมากเก๊และฝ่ายรับหมากเก๊
๒. เมื่อเริ่มเล่น ฝ่ายตีหมากจะตีหมากให้ผู้รับ ผู้รับจะต้องรับให้ถูก และเปลี่ยนข้างเป็นฝ่ายตีและฝ่ายรับ สลับกันไป
๓. การนับแพ้ชนะ จะนับจากการตีพลาด ถ้าฝ่ายไหนตีพลาดก็จะถูกปรับให้เป็นฝ่ายแพ้

• โอกาสหรือเวลาเล่น

นิยมเล่นกันในเทศกาล ปอยกองโหล หรือเทศกาลเผาฟืนในคืนเดือนเพ็ญ (ขึ้น ๑๕ ค่ำ) เดือน ๓ ซึ่งชาวบ้านจะนำฟืนมาวางเป็นเสมือนรูปเจดีย์และประดับด้วยกระดาษสีและเมื่อ จุดม้าไฟ (ลูกหนู) เข้าไปสู่กองฟืน บริเวณนั้นก็จะสว่างไสว ถือเป็นการต้อนรับพระพุทธเจ้าเสด็จลงมายังโลกมนุษย์
การเล่นหมากเก๊ของชาวบ้านก็จะเริ่มเมื่อจุดไฟที่กองฟืนแล้ว

• คุณค่า / แนวคิด / สาระ

การเล่นหมากเก๊ เป็นการละเล่นที่นิยมเล่นในเฉพาะเทศกาล ปอยกองโหล ซึ่งเล่นภายหลังจากการร่วมกันนำฟืนมาก่อเป็นรูปเจดีย์ เป็นการละเล่นเพื่อความสนุกสนาน เป็นการสร้างความสามัคคีในหมู่คณะและถือเป็นการออกกำลังกายไปในตัวด้วย