พิธีกรรมภาคเหนือ - แฮกนา

แฮกนา

ภาค     ภาคเหนือ
จังหวัด  น่าน

• ช่วงเวลา

เดือนมิถุนายน – กรกฎาคม

• ความสำคัญ

การแฮกนา เป็นการลงมือไถครั้งแรกของชาวนาแต่ละครอบครัว การเริ่มไถแฮกนา จะไถตั้งหัวนาคไปหาหางนาค ซึ่งจะทำพิธีแฮกนาก่อน

• พิธีกรรม

๑. ตั้งข้าวแฮก ไม้ไผ่รวก ตาแสง ไม้ว้อง รูปจำลองปลา แท่นท้าวทั้งสี่ ส้อหล้อจำนวน ๕ อัน สำหรับใส่เครื่องพลีกรรมที่จะนำไปถวายแม่โพสพ กรวยดอกไม้ ธูปเทียน จำนวน ๕ อัน ควักหรือกระทงใส่เครื่องพลีกรรมสังเวยแม่พระธรณี
๒. พ่อนาหรือเจ้าของนา พร้อมด้วยภรรยาและบุตร เอาเครื่องพลีกรรมที่เตรียมไว้วางบนแท่นท้าวทั้งสี่ส่วนหนึ่งวางบนส้อหล้อ สำหรับแม่โพสพและแม่พระธรณี
๓. พ่อนาจุดธูปเทียน และปู่อาจารย์ประจำหมู่บ้านจะมาทำพิธี โดยกล่าวคำสังเวยท้าวทั้งสี่ก่อน แล้วกล่าวคำสังเวยแม่โพสพ

• สาระ

การแฮกนา เป็นการขอให้ท้าวจตุโลกบาลให้ปกปักรักษาให้มีความอุดมสมบูรณ์ และขอให้แม่โพสพช่วยรักษาข้าวกล้าในนาให้พ้นภัยจากแมลง หอย ปู ที่จะเบียดเบียนและให้ข้าวในนาอุดมสมบูรณ์