พิธีกรรมภาคเหนือ - การปูจาต้าวตั้งสี่

การปูจาต้าวตั้งสี่

ภาค     ภาคเหนือ
จังหวัด  แพร่

การปูจาต้าวตั้งสี่เป็นพิธีกรรมที่ชาวเหนือได้ปฏิบัติสืบกันมาเป็นเวลานาน ซึ่งคาดว่าเกิดขึ้นมาพร้อมกับความเชื่อในการนับถือเทพยดาฟ้าดิน

• ช่วงเวลา

นิยมจัดพิธีกรรมในช่วงเวลาเช้าของวันข้างขึ้น และในวันที่มีงานบุญต่างๆ โดยจะมีการปูจาต้าวตั้งสี่ก่อนเป็นงานแรก เพื่อเป็นการบอกกล่าวเทพยดาอารักษ์

• ความสำคัญ

พิธีกรรมการปูจาต้าวตั้งสี่มีผลต่อจิตใจที่เกิดจากความเชื่อที่ว่า การได้บอกกล่าวและสร้างความพึงพอใจให้แก่ท้าวจตุโลกบาล เพื่อให้ความคุ้มครองรักษาแคล้วคลาดจากภยันตรายและอวยพรให้เจ้าของงานเกิด ความสุขความเจริญ ประสบความสำเร็จตามเป้าหมายได้

• พิธีกรรม

เริ่มจากปู่อาจารย์หรือผู้ประกอบพิธี จะนำกระทงเครื่องปูจา ๖ กระทงวางบนแท่นปูจา (หอประสาทเสาเดียว) เพื่อปูจา พญาอินต๋า ท้าวตะละโถ ท้าววิโลหะโก๋ ท้าววิธูปักโข ท้าวกุเวโร และแม่พระธรณี แล้วจุดธูป ๒๐ ดอก ปักที่ตีนเสา ในขณะนั้นเจ้าของบ้านควรนั่งพนมมือ แล้วปู่อาจารย์จะทำพิธีตามลำดับดังนี้
- ปู่อาจารย์จะทำพิธีปลุกแม่ธรณีว่า แม่ธรณีเอ๋ย เจ้าอยู่ รู้หรือยัง แล้วตอบเองว่า อยู่ รู้แล้ว สาวะคะตั๋ง โลก๋าวิทู นะมามิ ๓ ครั้ง เสกมือแล้วตบที่เสา ๓ ครั้ง
- กล่าวคาถาชุมนุมเทวดา
- กล่าวคำปูจาแม่ธรณีและท้าวตั้งสี่ (จตุโลกบาล)
- กล่าวคำปูจาพญาอินทร์

• สาระ

ประเพณีปูจาท้าวทั้งสี่ของชาวเหนือ คือพิธีบูชาท้าวจตุโลกบาล เทพผู้ยิ่งใหญ่ที่รักษาโลกนั่นเอง