พิธีกรรมภาคกลาง - พิธีไหว้พระแข

พิธีไหว้พระแข

ภาค     ภาคกลาง

จังหวัด  สุพรรณบุรี

ช่วงเวลา ขึ้น ๑๕ ค่ำ เดือน ๑๒ ของทุกปี

ความสำคัญ
พระแข เป็นภาษาเขมรแปลว่า พระจันทร์ ดังนั้น การไหว้พระแข จึงหมายถึง การไหว้พระจันทร์ ซึ่งชาวไทยเชื้อสายเขมรในจังหวัดสุพรรณบุรีจะจัดขึ้นเป็นประจำทุกปี ที่วัดประชุมชน วัดสกุลปักษี วัดสามทอง และวัดสุวรรณนาคี พิธีไหว้พระแขจัดทำขึ้นเพื่อพยากรณ์ปริมาณน้ำฝนในปีหน้าว่าจะตกมากหรือน้อย เพียงใด และชาวนาจะเริ่มทำนาให้ถูกต้องกับฤดูกาลที่ฝนตก
พิธีไหว้พระแข เป็นลักษณะผสมผสานระหว่างศาสนาพุทธและศาสนาพราหมณ์ เพื่อให้เกิดความเป็นสิริมงคลและความอุดมสมบูรณ์ รวมทั้งความสามัคคีของคนในท้องถิ่น

• พิธีกรรม

หล่อเทียน ๓ เล่ม ให้มีน้ำหนักเท่ากัน โดยเทียนทั้ง ๓ เล่มจะแทนฤดู คือเทียน ๑ เล่ม แทน ๔ เดือน จะเป็นต้นปี กลางปี และปลายปี ชาวบ้านจะนำข้าวหลามและกล้วย ข่าวเม่า มาร่วมในพิธีไหว้พระแขจะเริ่มในเวลาเที่ยงคืนของวันขึ้น ๑๕ ค่ำ เดือน ๑๒ จะเริ่มพิธีสงฆ์ก่อน โดยพระสงฆ์เจริญพระพุทธมนต์เพื่อความเป็นสิริมงคล จากนั้นตามด้วยพิธีพราหมณ์ โดยพราหมณ์จุดเทียนเสี่ยงทาย จะใช้เทียน ๓ เล่ม ตั้งบนราวเหล็กสูงประมาณ ๒ เมตร โดยเล่มที่ ๑ แทนเดือน ๕-๘ เล่มที่ ๒ แทนเดือน ๙-๑๒ และเล่มที่ ๓ แทนเดือน ๑-๔ จากนั้นหมุนราวเหล็กที่ตั้งเทียน ๓ เล่ม จำนวน ๓ รอบ และห้อยเทียนลง สังเกตน้ำตาเทียน ถ้าเทียนหยดเป็นสายประกายเพลิงตกลงมา แสดงฟ้าร้อง ฟ้าแลบ ถ้าน้ำตาเทียนหยดน้อยแสดงว่า ฝนตกน้อย

หล่อเทียน ๓ เล่ม ให้มีน้ำหนักเท่ากัน โดยเทียนทั้ง ๓ เล่มจะแทนฤดู คือเทียน ๑ เล่ม แทน ๔ เดือน จะเป็นต้นปี กลางปี และปลายปี ชาวบ้านจะนำข้าวหลามและกล้วย ข่าวเม่า มาร่วมในพิธีไหว้พระแขจะเริ่มในเวลาเที่ยงคืนของวันขึ้น ๑๕ ค่ำ เดือน ๑๒ จะเริ่มพิธีสงฆ์ก่อน โดยพระสงฆ์เจริญพระพุทธมนต์เพื่อความเป็นสิริมงคล จากนั้นตามด้วยพิธีพราหมณ์ โดยพราหมณ์จุดเทียนเสี่ยงทาย จะใช้เทียน ๓ เล่ม ตั้งบนราวเหล็กสูงประมาณ ๒ เมตร โดยเล่มที่ ๑ แทนเดือน ๕-๘ เล่มที่ ๒ แทนเดือน ๙-๑๒ และเล่มที่ ๓ แทนเดือน ๑-๔ จากนั้นหมุนราวเหล็กที่ตั้งเทียน ๓ เล่ม จำนวน ๓ รอบ และห้อยเทียนลง สังเกตน้ำตาเทียน ถ้าเทียนหยดเป็นสายประกายเพลิงตกลงมา แสดงฟ้าร้อง ฟ้าแลบ ถ้าน้ำตาเทียนหยดน้อยแสดงว่า ฝนตกน้อย
และถ้าน้ำตาเทียนหยดมาก แสดงว่าฝนตกมาก จากนั้นหว่านข้าวเม่าซึ่งเป็นสัญลักษณ์ฝน และกล้วยเป็นสัญลักษณ์แทนลูกเห็บ
ในการไหว้พระแข จะมีการเผาข้าวหลามซึ่งชาวบ้านเตรียมมาเพื่อถวายพระสงฆ์

• สาระ

เป็นพิธีที่จัดขึ้นเพื่อเสี่ยงทายถึงปริมาณน้ำฝน ว่าจะตกมากหรือน้อยเพียงใด และชาวนาจะเริ่มทำนาให้ถูกต้องกับฤดูกาลที่ฝนตก ถือเป็นสิริมงคลแก่ผู้ทำพิธีและสร้างความสามัคคีของคนในท้องถิ่น