ความเชื่อภาคตะวันออกเฉียงเหนือ - พิธีเลี้ยงบูชาพระวอพระตา

พิธีเลี้ยงบูชาพระวอพระตา

ภาค     ภาคตะวันออกเฉียงเหนือ
จังหวัด  หนองบัวลำภู

• ช่วงเวลา วันพุธแรกของเดือนหก

• ลักษณะความเชื่อ

เชื่อกันว่าวิญญาณของพระวอและพระตาได้เข้ามาสิงหรือเทียมยายหล่ำ ยายผม และยายจูม เพื่อบอกว่าเมื่อตายแล้วจะกลับคืนบ้านเมืองเดิม เพื่อเป็นมเหศักดิ์หลักเมืองของจังหวัด หนองบัวลำภู จึงมีการสร้างหอที่บริเวณหลักเมืองพระวอพระตา และให้มีการเลี้ยงบูชาและให้ชื่อว่า พิธีเลี้ยงบ้าน จัดเป็นความเชื่อที่เป็นพิธีกรรมของชาวบ้านโดยตรง

• ความสำคัญ

เป็นสิ่งแสดงให้เห็นถึงความเคารพกตัญญูต่อพระวอและพระตาที่มีส่วนในการสร้าง บ้านเมืองของชาวจังหวัดหนองบัวลำภู ทั้งยังช่วยในการทำนายเหตุการณ์บ้านเมืองอันตรายที่อาจเกิดขึ้นต่อบ้านเมือง ผู้คน ตลอดจนเหตุการณ์ธรรมชาติ เช่น ฤดูกาล

• พิธีกรรม

พิธีกรรมนี้จัดขึ้นวันพุธแรกของเดือนหก ข้างขึ้นเป็นวันเลี้ยงที่หอใต้บริเวณศาลหลักเมืองปัจจุบัน ถ้าเป็นวันพฤหัสบดีเลี้ยงที่หอเหนือทางทิศตะวันตกของน้ำตกเฒ่าโต้ แต่ถ้าวันพุธแรกของเดือนหกข้างขึ้นของทุกปีตรงกับวันพระจะเลื่อนไปเป็นวัน พุธที่สองของเดือนหก

ในพิธีกรรมจะประกอบด้วยตัวแทนหรือนางเทียม ๓ คน เป็นผู้ทำพิธี และมีผู้ช่วยเหลือที่อาจเป็นญาติพี่น้องหรือผู้ที่เคารพนับถือในมเหศักดิ์ โดยบุคคลทั้งสามต้องนำดอกไม้ธูปเทียนใส่ในหิ้งในวันพระ ในวันทำพิธีให้นางเทียมทั้งสามใส่เสื้อสีแดงแล้วจุดธูปเทียนบูชา ยกสิ่งของที่ใช้ในการเลี้ยงขึ้นสู่หอหรือ "ถวย" อันได้แก่ ไก่ต้ม หัวหมู เหล้า ยาสูบ เป็นต้น แล้วเชิญท่านมารับของถวาย เมื่อพระวอพระตามาเข้าทรงสังเกตจากร่างของนางทั้งสามจะมีอาการสั่นแล้ว นางเทียมออกฟ้อนรำเป็นการบูชา จากนั้นจึงมีการเลี้ยงอาหารแล้วมีพิธีส่องดู หรือทำนายเหตุการณ์บ้านเมือง ธรรมชาติหรือภัยอันตรายต่างๆ สุดท้ายของพิธีกรรมจึงมีการบายศรีสู่ขวัญผู้คนที่มาร่วมพิธีกรรมแล้วนัดหมาย ไปพบกันใหม่ในวันรุ่งขึ้นที่หอเหนือ วันรุ่งขึ้นวันที่สองหรือวันพฤหัสบดี คณะที่เลี้ยงบ้านจากหอใต้ก็จะพากันไปทำพิธีที่หอเหนืออีกตามที่ได้กำหนด และมีพิธีเหมือนกับ
ที่ได้ทำที่หอใต้