ความเชื่อภาคใต้ - ขวัญ

ขวัญ

ภาค     ภาคใต้
จังหวัด  ตรัง

• ลักษณะความเชื่อ

ความเชื่อเกี่ยวกับขวัญ เป็นความเชื่อที่เกิดขึ้นกับพ่อแม่และผู้ปกครองในกรณีที่เด็กเล็ก ๆ ป่วยติดต่อกันหลาย ๆ วัน และรักษาไม่หาย ซึ่งแสดงว่าขวัญที่อยู่ในตัวเด็กได้หนีออกจากตัวเด็กไปแล้ว ดังนั้นผู้ปกครองเด็กต้องไปหาหมอดูเพื่อตรวจดูว่าขวัญของเด็กหนีไปอยู่ที่ ไหน และเมื่อรู้ที่อยู่ของขวัญแล้วผู้ปกครองจะไปพลีเอาสิ่งของที่บริเวณขวัญหลบ ซ่อนอยู่มาผูกคอไว้กับเด็ก เชื่อกันว่าเด็กจะหายจากอาการเจ็บไข้

• ความสำคัญ

๑. เป็นความเชื่อเกี่ยวกับขวัญว่าเป็นสิ่งที่ให้คุณแก่มนุษย์ ดังนั้นชาวบ้านจึงเชื่อว่าที่ตัวเด็กทุกคนจะมีขวัญเป็นเทวดาประจำตัว
๒. ขวัญ เป็นความเชื่อเกี่ยวกับการรักษาพยาบาลเด็กของคนในจังหวัดตรังและใกล้เคียง ซึ่งความเชื่อเรื่องขวัญนี้ได้ส่งผลทางด้านจิตวิทยาให้บังเกิดแก่พ่อแม่ ผู้ปกครองและตัวเด็กเป็นอย่างมาก

• พิธีกรรม

๑. การตรวจดวงชะตา หมอจะตรวจดูดวงชะตาของผู้ป่วยว่าเกิด วัน เดือน ปีอะไร และเจ็บไข้วันไหนเพื่อหาดูว่าขวัญที่เคยคุ้มครองเด็กอยู่นั้นหายไปอยู่ที่ ไหน และเมื่อทราบที่อยู่ของขวัญแล้วผู้ปกครองเด็กจะไปพลีเอาสิ่งของในแหล่งที่ ขวัญหลบซ่อนอยู่มาแขวนคอให้เด็กคนที่เจ็บไข้ไม่สบาย
๒. การพลี เมื่อหมอบอกแหล่งที่อยู่ของขวัญแล้ว (ส่วนใหญ่แหล่งที่ขวัญไปหลบซ่อนอยู่นั้นมักจะเป็นลำคลอง หนอง บึง ใต้ต้นไม้ใหญ่ เป็นต้น) ผู้ปกครองเด็กจะต้องไปตามแหล่งที่หมอบอกและจุดธูป เทียนขึ้น อธิธฐานว่า ขวัญของ .....(ชื่อเด็ก).... มาอยู่ที่นี่ขออย่าให้หนีไปไหนอีกต่อไปเลย วันนี้จะมารับกลับไปอยู่คุ้มครอง..(ชื่อเด็ก) ต่อไป เมื่ออธิษฐานจบแล้วก็ให้คว้าเอาของบริเวณนั้นขึ้นมากำไว้แล้วพูดว่า "นี่ขวัญของ.. (ชื่อเด็ก) ใช่มั๊ย." พูดตอบด้วยตัวเอง "ใช่" และพูดต่อไปว่า "วันนี้มารับกลับไปอยู่กับ (ชื่อเด็ก) แล้วหนา
เมื่อได้สิ่งของที่เป็นขวัญมาแล้วก็นำไปห่อด้วยผ้าขาวแขวนคอเด็กไว้ เชื่อว่าเด็กจะหายจากการเจ็บไข้ไม่สบาย เพราะมีขวัญมาคุ้มครองแล้ว