ความเชื่อภาคใต้ - รับเทวดา

รับเทวดา

ภาค     ภาคใต้
จังหวัด  ปัตตานี

• ลักษณะความเชื่อ

เชื่อในปรากฏการณ์ธรรมชาติที่ไม่สามารถหาเหตุผลมาอธิบาย โดยมอบความรับผิดชอบให้สิ่งศักดิ์สิทธิ์ที่หมู่บ้านของตนนับถือ

• ความสำคัญ

ชาวบ้านมีความเชื่อเกี่ยวกับเทพยดา เชื่อว่าเทพยดาจะดลบันดาลให้เกิดความสงบสุขในหมู่บ้าน การทำไร่นาจะได้ผลดี มีฝนตกชุกลอดฤดูกาล และนอกจากนี้ยังเชื่อว่าเทพยดาสามารถดลบันดาลให้ตนได้ในสิ่งที่ตนอธิษฐานไว้

• พิธีกรรม

พิธีรับเทวดา (รับเทียมดา) เป็นประเพณีท้องถิ่นของชาวบ้านหลายอำเภอในจังหวัดปัตตานี เช่น ยะหริ่ง ยะรัง หนองจิก ปะนาเระ มักกระทำกันในเดือน ๖ โดยมีแนวคิดว่า เมื่อสิ้นเดือน ๕ เริ่มเดือน ๖ ก่อนจะเริ่มทำนาในปีต่อไป ต้องมีการบวงสรวงเทวดาเป็นการขอพรจากเทพเจ้า ให้อำนวยความอุดมสมบูรณ์ในการทำนาในปีนั้น

พิธีกรรมเริ่มในตอนเช้าชาวบ้านจะทำขนมจีน (เหยียบขนมจีน) รวมกันเป็นจุด ๆ เสร็จช่วงบ่ายโมง ก็ให้ลูกหลานนำไปให้ผู้เฒ่าผู้แก่ในหมู่บ้าน ส่วนคนหนุ่มและผู้เฒ่าที่เป็นผู้ชาย ก็จะเลือกสถานที่ที่จะสร้างศาลเพียงตา สถานที่ไม่แน่นอนจะกำหนดล่วงหน้าเป็นปี ๆ ไป แต่จะอยู่ในจุดที่เป็นศูนย์กลางของหมู่บ้าน หรือสถานที่สำคัญประกอบด้วยไม้เสาต้นเล็ก ๆ ๑๖ ต้น ตรงกลางเสายกเป็นมุข ๔ ด้าน คล้ายวิมาน ส่วนประกอบทั้งหมดทำด้วยกาบกล้วย (ทั้งพื้นและหลังคา)

พอตกค่ำ หนุ่มสาวเฒ่าแก่และเด็ก ๆ จะมาพร้อมกัน เอาขนมจีน ข้าวปลาอาหาร น้ำ ใส่หม้อเพื่อเป็นน้ำมนต์มาตั้งไว้บนศาล ที่พื้นดินก็จะวางของสังเวยด้วย ส่วนหม้อน้ำมนต์จะไม่มีที่พื้นดิน จะวางบนศาลที่เดียวเท่านั้น

พอทุกคนในหมู่บ้านพร้อมกันแล้ว ผู้อาวุโสในพิธีก็จะกล่าวชุมนุมเทวดาและกล่าวสรรเสริญพร้อมทั้งขอพรจาก เทพยดาทั้งหลายมาช่วยดลบันดาลให้เกิดความสงบสุขในหมู่บ้าน ในการทำไร่ไถนาให้ได้ผลดี มีฝนตกชุกตลอดกาล จากนั้นก็จะให้ทุกคนตั้งจิตอธิษฐานเอาเองว่าจะขอพรอะไรจากเทวดาบ้าง ก็เป็นการเสร็จพิธีในตอนกลางคืน

รุ่งเช้าก็จะมีการถวายอาหารพระภิกษุสงฆ์ ใกล้กับบริเวณที่ตั้งศาลเพียงตา ทำบุญตักบาตรเป็นอันเสร็จพิธีรับเทวดา