แหล่งโบราณคดีภาคกลาง - ปราสาทเขาน้อย
ปราสาทเขาน้อย
ภาค ภาคกลาง
จังหวัด สระแก้ว
- สถานที่ตั้ง วัดเขาน้อยสีชมพู ตำบลคลองน้ำใส อำเภออรัญประเทศ จังหวัดสระแก้ว
- ประวัติความเป็นมา
ปราสาทเขาน้อยเป็นปราสาทในศิลปเขมรสมัยก่อนเมืองพระนคร เป็นปราสาทอิฐ ๓ หลัง ตั้งเรียงรายกันแต่ปรักหักพังเหลือเพียงองค์กลางที่มีสภาพสมบูรณ์ที่สุด ในระหว่างการขุดแต่งได้พบจารึกกล่าวถึงขุนนางของพระเจ้าวรมันที่ ๒ แห่งอาณาจักรขอมระบุมหาศักราช ๕๕๙ หรือ พุทธศักราช ๑๑๘๐ และพบวัตถุโบราณจำนวนมากจากหลักฐานสามารถกำหนดอายุได้ว่าน่าจะสร้างขึ้นใน ราวพุทธศตวรรษที่ ๑๒ และสร้างเพิ่มเติมอีกครั้งในราวพุทธศตวรรษที่ ๑๓-๑๔
- ลักษณะทั่วไป
ตัวปราสาทตั้งอยู่บนยอดเขาเตี้ย ๆ สูงราว ๘๐ เมตร มีบันไดทางขึ้น ๒๕๔ ขั้น แล้วเดินไปตามทางลาดอีกนิดก็ถึงบริเวณตัวปราสาทซึ่งประกอบด้วย ปรางค์ทิศเหนือ ปรางค์กลาง และวิหารใต้
- หลักฐานที่พบ
พบทับหลัง ๕ ชิ้น มีลวดลายออกแขก ๆ สวยงามแปลกตา นักโบราณคดีกล่าวว่าเป็นศิลปะเขมรแบบไพรกเมง ๒ ชิ้น และแบบสมโบร์ไพรกุก ๓ ชิ้น สันนิษฐานอายุได้ถึงพุทธศตวรรษที่ ๑๒-๑๓ เป็นศิลปในศาสนาฮินดู นอกจากนี้ยังพบศิวลึงค์ เครื่องถ้วยจีน และโบราณวัตถุอื่น ๆ อีกจำนวนมาก
- เส้นทางเข้าสู่ปราสาทเขาน้อย
จากตัวอำเภออรัญประเทศไปทางทิศตะวันออกเฉียงเหนือประมาณ ๑๘ กิโลเมตร ด้วยถนนลาดยางถึงบ้านคลองน้ำใส ก็จะเห็นตัวปราสาทซึ่งตั้งอยู่บนเขาน้อยแล้ว