แหล่งโบราณคดีภาคตะวันออกเฉียงเหนือ - ปราสาทบ้านปราสาท (ธาตุบ้านปราสาท)

ปราสาทบ้านปราสาท (ธาตุบ้านปราสาท)

ภาค     ภาคตะวันออกเฉียงเหนือ
จังหวัด  ศรีสะเกษ

• สถานที่ตั้ง วัดปราสาทพนาราม บ้านปราสาท อำเภอห้วยทับทัน จังหวัดศรีสะเกษ

• ประวัติความเป็นมา

ปราสาทบ้านปราสาท สร้างขึ้นในราวพุทธศตวรรษที่ ๑๗ และสร้างต่อเติมในสมัยอยุธยาตอนปลายถึงต้นรัตนโกสินทร์ด้วยอิทธิพลของ วัฒนธรรมล้านช้าง สันนิษฐานว่าคงจะสร้างขึ้นเพื่อใช้เป็นสถานที่เก็บกระดูกหรือธาตุของผู้ครอง เมือง ชาวบ้านเรียกโบราณสถานแห่งนี้ว่า "ธาตุ" หมายถึงที่เก็บอัฐิหรือกระดูกนั่นเอง
ลักษณะของเนินดินและคูน้ำตลอดจนสระน้ำโบราณเป็นลักษณะของชุมชนโบราณของขอม หรือชุมชนที่อยู่ใต้อิทธิพลของขอม แสดงให้เห็นถึงการมีอิทธิพลในด้านวัฒนธรรมและการเมืองของขอมอย่างแท้จริง

• ลักษณะทั่วไป

ปราสาทบ้านปราสาทตั้งอยู่บนเนินดิน มีลักษณะเป็นปรางค์รูปสี่เหลี่ยมจัตุรัสย่อมุมไม้สิบสอง ทรงเรียว ก่อด้วยอิฐถือปูน ๓ หลัง ตั้งอยู่บนฐานศิลาแลงเดียวกัน ล้อมรอบด้วยกำแพง ศิลาแลงที่ทางเข้าด้านทิศตะวันออกที่ปรางค์ประธานมีทับหลัง สลักรูปพระอิศวรอุ้มนางอุมาประทับเหนือโคอุศุภราช หรือโคนนทิ มีการสร้างต่อเติมด้วยศิลปะแบบล้านช้าง จึงเรียกตามลักษณะว่าธาตุ ชาวบ้านนับถือว่าเป็นสถานที่ศักดิ์สิทธิ์และเป็นที่เคารพสักการะ

• หลักฐานที่พบ

เทวรูปศิลาหินทราย ทับหลังพระอิศวรทรงโคอุศุภราช หรือโคนนทิ และทับหลังกูรมาวตาร

เส้นทางเข้าสู่ปราสาทบ้านปราสาท
ห่างจากอำเภอห้วยทับทันประมาณ ๘ กิโลเมตร ทางเข้าเป็นถนนลูกรัง