แหล่งโบราณคดีภาคใต้ - แหลมโพธิ์
แหลมโพธิ์
ภาค ภาคใต้
จังหวัด สุราษฎร์ธานี
- สถานที่ตั้ง ตั้งอยู่ที่ตำบลพุมเรียง อำเภอไชยา จังหวัดสุราษฎร์ธานี บริเวณแหลมโพธิ์เป็นสันทรายขนาดใหญ่ มีคลองพุมเรียงไหลผ่าน
- ลักษณะทั่วไป
บริเวณแหลมโพธิ์เป็นป่าโปร่ง บริเวณใกล้ปากน้ำเป็นที่ตั้งหมู่บ้าน และที่จอดเรือของชาวประมง ทางด้านทะเลฝั่งตะวันออกเป็นดินโคลน มีป่าโกงกางขึ้นอยู่ทั่วไป จากปลายแหลมเข้าไปประมาณ ๒ กิโลเมตรมีซากโบราณสถาน ก่ออิฐ ๑ แห่ง แต่ปัจจุบันพังทลายไปมากแล้ว ใกล้ ๆ กันเป็นบ่อน้ำรูป ๖ เหลี่ยม พบเสาธรณีประตูทำด้วยหินปูน
- ประวัติความเป็นมา
โครงการโบราณคดีประเทศไทย (ภาคใต้) สำรวจเมื่อ พ.ศ. ๒๕๒๔ พบซากเรือบริเวณแหลมโพธิ์แสดงให้เห็นว่าคงเป็นที่จอดเรือของชาติต่าง ๆ อาจมีการพักชั่วคราว เพื่อการค้าขายแลกเปลี่ยนสินค้ากับเมืองโบราณไชยา ทั้งหาเสบียงอาหารและน้ำจืด เพื่อทำการเดินเรือค้าขายกับชาติอื่นไกลออกไป โครงการโบราณคดีประเทศไทย (ภาคใต้) จึงได้ขุดค้นเป็นหลุม ทดสอบเพื่อสุ่มตัวอย่าง ๒ หลุมจากการศึกษาหลักฐานที่ขุดพบ แหลมโพธิ์เป็นเมืองท่าทางพาณิชย์นาวีที่มีอายุราวพุทธศตวรรษที่ ๑๒ - ๑๘ และคงสืบเนื่องถึงสมัยกรุงศรีอยุธยาด้วย
- หลักฐานที่พบ
โบราณวัตถุสำคัญที่ได้จากการขุดค้น ดังนี้
๑. ลูกปัด พบจำนวนมาก กว่า ๙๐ % เป็นลูกปัดแก้ว นอกนั้นเป็นจำพวกหินอะเกต และคาร์เนเลียน รูปทรงเป็นแบบกลองรำมะนาเจาะรู พบมากที่สุด รองลงมาเป็นแบบวงแหวนทรงรูปไข่ ทรงกระบอกส่วนใหญ่มีสีเหลือง น้ำเงิน ฟ้า และดำ
๒. เหรียญจีน เป็นเหรียญเงินสมัยราชวงศ์ถัง ลักษณะเป็นเหรียญกลม เจาะรูตรงกลางเป็นรูปสี่เหลี่ยม
๓. เครื่องถ้วย พบเครื่องถ้วยพื้นเมืองเปอร์เซียและจีน เครื่องถ้วยจีน
- อายุสมัย
กำหนดอายุจากเครื่องถ้วยจีนสมัยราชวงศ์ถัง (พุทธศตวรรษที่ ๑๒ - ๑๕ ) เครื่องถ้วยจีนสมัยราชวงศ์ซุ้ง (พุทธศตวรรษที่ ๑๖-๑๘) แหล่งเมืองท่าทางพาณิชย์นาวีแหลมโพธิ์คงมีอายุราวพุทธศตวรรษที่ ๑๒ - ๑๘ และคงสืบเนื่องมาถึงสมัยอยุธยาด้วย
- เส้นทางเข้าสู่แหลมโพธิ์
จากตลาดไชยาโดยสารรถยนต์ หรือ รถจักรยานยนต์ ถึงตลาดพุมเรียง ประมาณ ๖ กิโลเมตร จากตลาดพุมเรียงถึงชายทะเลที่แหลมโพธิ์ประมาณ ๒ กิโลเมตร มีรถประจำทางไชยา - พุมเรียง