แหล่งโบราณคดีภาคเหนือ - แหล่งโบราณคดีเมืองนครไทย

แหล่งโบราณคดีเมืองนครไทย

ภาค     ภาคเหนือ
จังหวัด  พิษณุโลก

• สถานที่ตั้ง ตำบลนครไทย อำเภอนครไทย จังหวัดพิษณุโลก

• ประวัติความเป็นมา

สมเด็จกรมพระยาดำรงราชานุภาพ ทรงสันนิษฐานว่า เมืองนครไทย คือ เมืองบางยาง จากการสำรวจพบว่าเป็นเมืองสมัยก่อนประวัติศาสตร์ ทวารวดี ลพบุรี สุโขทัย และอยุธยา และผลการศึกษาวิจัยเรื่องเครื่องถ้วยจากการขุดค้นทางโบราณคดีที่เมืองนครไทย สรุปได้ว่าเมืองนครไทยมีอายุร่วมสมัยกับเมืองเชลียงอำเภอศรีสัชนาลัย จังหวัดสุโขทัย หรือ มีอายุร่วมสมัยกับเมืองบางยาง คือ มีอายุประมาณ พ.ศ. ๑๗๐๐ และผลการวิจัย เรื่อง การศึกษาชุมชนโบราณเมืองนครไทย อำเภอนครไทย สรุปได้ว่าบนพื้นที่ราบมีอายุประมาณ ๑๖๐๐ เป็นต้นมา

• ลักษณะทั่วไป

เป็นเนินดินธรรมชาติมีพื้นที่ประมาณ ๑๔๒ ไร่ พื้นที่โดยรอบเนินดินอันเป็นที่ตั้งเมืองโบราณ เป็นที่ราบลุ่มหุบเขาและมีภูเขาล้อมรอบ ส่วนรอบเมืองนครไทยโบราณยังปรากฏซากคูน้ำคันดิน ๓ ชั้นล้อมรอบ ในปัจจุบันได้มีหน่วยงาน อาคาร ร้านค้า สร้างซ้อนทับแหล่งโบราณคดีเมืองนครไทยอยู่

• หลักฐานที่พบ

ได้สำรวจพบหลักฐานทางโบราณคดีเป็นจำนวนมาก ได้แก่
๑. พบแหล่งที่อยู่อาศัยของมนุษย์สมัยก่อนประวัติศาสตร์ยุคหินใหม่ที่บ้านบ่อโพธิ์
๒. ภาพสลักหินยุคโลหะ ๒ แห่งที่ผนังถ้ำกาเขาช้างล้วงและที่ผาขีด เขาภูขัด อำเภอนครไทย
๓. วัดโบราณ ได้แก่ วัดกลางศรีพุทธาราม วัดเหนือ และวัดหัวร้อง ฯลฯ
๔. เครื่องมือเครื่องใช้ของมนุษย์ยุคก่อนประวัติศาสตร์ เช่น ขวานหิน ขวานโลหะ เครื่องประดับ เป็นต้น
๕. ใบเสมาศิลาทราย แกะสลักเป็นพระสถูปศิลปะแบบทวารวดีตอนปลาย
๖. พระพุทธรูปเก่าแก่ เช่น พระพุทธรูป ศิลานาคปรก ๓ องค์ และ พระพุทธรูปศิลปะสุโขทัย ๒ องค์
๗. เครื่องถ้วยมีรูปแบบสมัยก่อนประวัติศาสตร์ สมัยสุโขทัย อยุธยาและเครื่องถ้วยจีน และยังพบโบราณวัตถุอื่น ๆ เช่น เบี้ย เงินพดด้วง ขันลงหิน เป็นต้น
๘. โบราณวัตถุอื่น ๆ ได้แก่ กระจกและเครื่องประดับที่ทำจากหิน เงินพดด้วง เบี้ยขันลงหิน เป็นต้น

• เส้นทางเข้าสู่แหล่งโบราณคดีเมืองนครไทย

จากตัวเมืองพิษณุโลก ไปทางทิศตะวันออกเฉียงเหนือประมาณ ๙๖ กิโลเมตร ตามเส้นทางหลวงแผ่นดินสายพิษณุโลก-หล่มสัก เลี้ยวซ้ายตรงกิโลเมตรที่ ๖๗ ผ่านตำบลบ้านแยง อีก ๒๙ กิโลเมตรถึงเมืองนครไทย