แหล่งโบราณคดีภาคใต้ - ชุมชนคลองปะโอ หรือชุมชนหนองหอย
ชุมชนคลองปะโอ หรือชุมชนหนองหอย
ภาค ภาคใต้
จังหวัด สงขลา
- สถานที่ตั้ง ตลอดแนวคลองปะโอ ในเขตตำบลวัดขนุน ตำบลม่วงงาม อำเภอสิงหนคร จังหวัดสงขลา
- ประวัติความเป็นมา
เป็นชุมชนที่เจริญรุ่งเรืองสมัยแรกเริ่มประวัติศาสตร์ในภาคใต้ เป็นแหล่งผลิตภาชนะดินเผาร่วมสมัยกับชุมชนเมืองโบราณสทิงพระ คือราวพุทธศตวรรษที่ ๑๕ – ๑๘
- ลักษณะทั่วไป
ร่องรอยชุมชนโบราณคลองปะโอ ไม่ปรากฏให้เห็นมากนักนอกจากบริเวณที่เป็นแหล่งผลิตเครื่องปั้นดินเผา หรือลานทำภาชนะดินเผา รวมทั้งเตาเผาเรียงรายเป็นกลุ่มสองฝั่งคลองปะโอ ในตำบลวัดขนุน และตำบลม่วงงาม อำเภอสิงหนคร จังหวัดสงขลา
- หลักฐานที่พบ
นักโบราณคดีได้สำรวจขุดค้นเมื่อ พ.ศ. ๒๕๒๑ ได้พบหลักฐานดังนี้
๑. เตาเผาโบราณ ๔ เตา
๒. ภาชนะดินเผาเนื้อดินธรรมดา เป็นรูปกาน้ำ มีพวยหรือกุณฑี กาน้ำไม่มีพวย หรือกุณโฑ
๓. หม้อกลมปากหยักเป็นชั้น และจานแบนภาชนะเนื้อดินเป็นกุณฑี กุณโทจานแบน และกระปุกเผาแกร่งจนเป็นสีออกเทา
๔. ลูกถือดินเผาหรือหินดุ
๕. เศษภาชนะเคลือบขาวเนื้อบางใส
นอกจากนี้ยังพบโบราณวัตถุอื่น ได้แก่ ฐานศิวลึงค์ พระอวโลกิเตศวร โพธิสัตว์ สำริด ๔ พระกร อายุประมาณพุทธศตวรรษที่ ๑๕ ที่บ้านหนองหอย พระอวโลกิเตศวรโพธิสัตว์สำริดในปางสมันตมุข อายุราวพุทธศตวรรษที่ ๑๖ ณ บ้านขนุน พบพระพุทธรูปสำริดปางมารวิชัย อายุสมัยทวาราวดี ที่บ้านม่วง ตำบลม่วงงาม
- เส้นทางเข้าสู่ชุมชนคลองปะโอ
จากตัวจังหวัดสงขลาไปตามทางหลวงหมายเลข ๔๐๘ ระโนด-สงขลา ประมาณ ๓๐ กิโลเมตร