ค้นหา
เมนู
- หน้าหลัก
- หมวดหมู่
- ภัยพิบัติ (65)
- ธรรมชาติ (286)
- วิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี (172)
- สังคม (2814)
- วัฒนธรรม (3270)
- ความรู้พื้นฐานทางวัฒนธรรม (19)
- ชาติพันธุ์ (531)
- ประเพณี (780)
- ภูมิปัญญาไทย (1652)
- เครือข่ายทางวัฒนธรรม (204)
- วัฒนธรรมหลวง (17)
- เนื้อหาวัฒนธรรมรอจัดหมวด (0)
- ศิลปะและการบันเทิง (699)
- ศาสนาและจิตวิญญาณ (7090)
- เนื้อหารอจัดหมวด (26)
- ค้นหาชั้นสูง
- บริจาคเนื้อหา
- เกี่ยวกับโครงการ
ล็อกอิน
นาฏดุริยการล้านนา - ฟ้อนแง้น
บทความ นาฏดุริยการล้านนา วันอังคารที่ 9 พฤษภาคม 2549 - ฟ้อนแง้น
ฟ้อนแง้น
คำว่า “แง้น” หมายถึง แอ่น โค้ง หรืองอไปด้านหลัง การฟ้อนรำแล้วแอ่นลำตัวไปด้านหลังเรียกว่า “ฟ้อนแง้น”การฟ้อนแง้นเป็นที่นิยมกันในหมู่ช่างขับซอหญิง โดยเฉพาะช่างขับซอในเขตจังหวัดน่าน แพร่ ลำปาง พะเยาและเชียงราย
- รูปแบบการฟ้อนและการแต่งกาย
ที่มา: สารานุกรมวัฒนธรรมไทยภาคเหนือ เล่ม ๙ หน้า ๔๘๓๔
การฟ้อนชนิดนี้ ไม่มีรูปแบบหรือกฎเกณฑ์ใด ๆ เพียงแต่ฟ้อนให้สวยงาม แล้วแสดงความสามารถในการทรงตัวและความยืดหยุ่นของร่างกาย โดยการฟ้อนแล้วค่อย ๆ หงายลำตัวไปด้านหลังจนศีรษะถึงพื้น ผู้ชมที่ชื่นชอบก็จะวางธนบัตรให้ ผู้ฟ้อนแสดงความสามารถอ่อนตัวลงคาบธนบัตรด้วยความชื่นชม ส่วนการแต่งการนั้นก็มิได้มีรูปแบบบังคับ แต่งตามปกติสำหรับการไปขับซอตามความเหมาะสม
- ดนตรีที่ใช้ประกอบ
เนื่องจากการขับซอแบบเมืองน่านใช้เครื่องดนตรี เฉพาะเครื่องดีดและสีประกอบ การฟ้อนจึงอาศัยทำนองที่บรรเลงจากซึงและสะล้อเท่านั้น สำหรับจังหวะคงเป็นไปตามจังหวะของเพลง ซึ่งไม่ใช้เครื่องประกอบจังหวะแต่ประการใด
- โอกาสที่แสดง
ที่มา: สารานุกรมวัฒนธรรมไทยภาคเหนือ เล่ม ๙ หน้า ๔๘๓๔
ช่างขับซอหรือ “ช่างซอ” จะฟ้อนในช่วงพักในการขับเป็นระยะ เพื่อเปลี่ยนบรรยากาศ และเปิดโอกาสให้ผู้ร่วมงานคนอื่นได้พักผ่อนเป็นช่วง ๆ ไป
- โอกาสที่แสดง
ที่มา: สารานุกรมวัฒนธรรมไทยภาคเหนือ เล่ม ๙ หน้า ๔๘๓๔
ช่างขับซอหรือ “ช่างซอ” จะฟ้อนในช่วงพักในการขับเป็นระยะ เพื่อเปลี่ยนบรรยากาศ และเปิดโอกาสให้ผู้ร่วมงานคนอื่นได้พักผ่อนเป็นช่วง ๆ ไป
- วัตถุประสงค์
วัตถุประสงค์ในการฟ้อนนอกจากจะเป็นการเปลี่ยนบรรยากาศแล้ว ยังเป็นการแสดงเพื่อสร้างความหลากหลายความเป็นสุนทรียรสแก่ผู้บริโภค อีกทั้งยังสร้างรายได้ให้กับคณะ นอกเหนือจากค่าสมนาคุณจากเจ้าภาพอีกด้วย ปัจจุบันการฟ้อนแง้นถูกนำมาแสดงในงานต่าง ๆ ในฐานะการแสดงประเภทฟ้อนรำ ซึ่งมีปรากฏให้เห็นโดยทั่วไป
ฟ้อนหางนกยูง
ที่มา: สารานุกรมวัฒนธรรมไทย ภาคเหนือ เล่ม ๙ หน้า ๔๙๐๔
ฟ้อนหางนกยูง เป็นการฟ้อนโดยใช้หางนกยูงในมือร่ายรำให้สวยงาม ไม่มีรูปแบบที่แน่นอน
โอกาศในการแสดงมักเป็นการแสดงในงานระดับสูง เพื่อบ่งบอกถึงความเป็นสิริมงคล ตามความเชื่อที่ว่าหางนกยูงจะสามารถขจัดปัดเป่า สิ่งอัปมงคลได้
สนั่น ธรรมธิ
สำนักส่งเสริมศิลปวัฒนธรรม มหาวิทยาลัยเชียงใหม่
(ภาพประกอบโดยเนติ พิเคราะห์ และเสาวณีย์ คำวงค์)
ขอบคุณข้อมูลจาก สำนักส่งเสริมศิลปวัฒนธรรม มหาวิทยาลัยเชียงใหม่