ความเชื่อภาคเหนือ - การฟังเทศน์มหาชาติ

การฟังเทศน์มหาชาติ

ภาค     ภาคเหนือ
จังหวัด  กำแพงเพชร

• ลักษณะความเชื่อ

การเทศน์มหาชาติ เป็นการเทศน์ที่ชาวบ้านนิยมฟังด้วยความเชื่อที่ว่า ถ้าผู้ใดได้ฟังเทศน์มหาชาติทั้ง๑๓ กัณฑ์แล้ว จะได้พบกับพระศรีอาริยเมตตรัย

• ความสำคัญ

การเทศน์มหาชาติจะจัดในเดือนพฤศจิกายนของทุกปี วัดหลวงมักจะมีการจัดขึ้นด้วยร่วมกันทั้งภาครัฐและภาคเอกชน ถือเป็นวันสำคัญที่ผู้เฒ่าผู้แก่เด็กเล็กมักจะร่วมกันตั้งแต่เตรียมงาน จนถึงวันเทศน์ ถือเป็นอานิสงส์อย่างยิ่ง

• พิธีกรรม

ในวันแต่งดา ทางวัดพร้อมด้วยศรัทธาชาวบ้านจะตกแต่งเสนาสนะและเครื่องไทยทาน กัณฑ์เทศน์ ตั้งแต่กัณฑ์ ๑ ทศพร จนถึงกัณฑ์ที่ ๑๓ นครกัณฑ์ ซึ่งผู้ที่เกิดในราศีใดก็จะทำบุญในกัณฑ์นั้น ๆ แต่ละกัณฑ์ก็จะมีการตกแต่งให้คล้ายเรื่องราวในชาดก
วันเริ่มพิธีจะเริ่มตั้งแต่ ๐๖.๐๐ น-๐๖.๐๐ น. ของวันรุ่งขึ้น โดยนิมนต์พระสงฆ์ที่เสียงดี และฝึกหัดในการเทศน์ของแต่ละกัณฑ์ไว้
การเทศน์มหาชาติ ทั้ง ๑๓ กัณฑ์ รวมทั้งหมด ๑,๐๐๐ คาถา โดยเริ่มตั้งแต่
กัณฑ์ที่ ๑ ทศพร สำหรับผู้ที่เกิดปีชวด มีคาถา ๑๙ คาถา ใช้เพลง สาธุการ
กัณฑ์ที่ ๒ หิมพานต์ สำหรับผู้ที่เกิดปีฉลู มีคาถา ๑๓๔ คาถา ใช้เพลง ดวงพระธาตุ
กัณฑ์ที่ ๓ ทานขันธ์ สำหรับผู้ที่เกิดปีขาล มีคาถา ๒๐๙ คาถา ใช้เพลง พญาโศก
กัณฑ์ที่ ๔ วนประเวศน์ สำหรับผู้ที่เกิดปีเถาะ มีคาถา ๕๗ คาถา ใช้เพลง พระยาเดิน
กัณฑ์ที่ ๕ ชูชก สำหรับผู้ที่เกิดปีมะโรง มีคาถา ๗๙ คาถา ใช้เพลง เซ่นเหล้า
กัณฑ์ที่ ๖ จุลพน สำหรับผู้ที่เกิดปีมะเส็ง มีคาถา ๓๕ คาถา ใช้เพลง คุกพาทย์
กัณฑ์ที่ ๗ มหาพน สำหรับผู้ที่เกิดปีมะเมีย มีคาถา ๘๐ คาถา ใช้เพลง เชิดกลอง
กัณฑ์ที่ ๘ กุมารบรรพ์ สำหรับผู้ที่เกิดปีมะแม มีคาถา ๑๐๑ คาถา ใช้เพลง โอดเชิดฉิ่ง
กัณฑ์ที่ ๙ มัทรี สำหรับผู้ที่เกิดปีวอก มีคาถา ๙๐ คาถา ใช้เพลง ทยอยโอด
กัณฑ์ที่ ๑๐ สักบรรพ์ สำหรับผู้ที่เกิดปีระกา มีคาถา ๔๓ คาถา ใช้เพลง กลม
กัณฑ์ที่ ๑๑ มหาราช สำหรับผู้ที่เกิดปีจอ มีคาถา ๖๙ คาถา ใช้เพลง กราวนอก
กัณฑ์ที่ ๑๒ ฉกษัตริย์ สำหรับผู้ที่เกิดปีกุน มีคาถา ๓๖ คาถา ใช้เพลง ตระนอน
กัณฑ์ที่ ๑๓ นครกัณฑ์ รวมชะตาปีเกิด มีคาถา ๔๘ คาถา ใช้เพลง กลองโยน