ความเชื่อภาคเหนือ - เสื้อบ้าน

เสื้อบ้าน

ภาค     ภาคเหนือ
จังหวัด  เชียงใหม่

• ลักษณะความเชื่อ

เสื้อบ้าน เป็นดวงวิญญาณที่ทำหน้าที่ปกปักรักษาสมาชิกในหมู่บ้าน สถิตอยู่ในเรือนล้านนาขนาดเล็กกลางหมู่บ้าน เรียกว่า หอเสื้อบ้าน คำว่า เสื้อบ้าน ท่านผู้รู้บางท่านอธิบายว่า เสื้อ มาจากคำว่า เซื้อ แปลว่าบรรพบุรุษ หมายถึงดวงวิญญาณของบรรพบุรุษที่มีความดีหรือมีบุญคุณกับชาวบ้าน อาจจะเป็นผู้นำในการตั้งหมู่บ้าน หรือคนที่มีความดีเป็นที่เคารพนับถือของหมู่บ้าน หรือดวงวิญญาณดวงใดดวงหนึ่งที่สถิตอยู่บริเวณนั้นก่อนสร้างหมู่บ้าน ฯลฯ บางทีก็เรียกว่า อารักษ์

• ความสำคัญ

เสื้อบ้าน มีหน้าที่และบทบาทสำคัญคือ เป็นผู้ปกปักรักษา คุ้มครองสมาชิกในหมู่บ้าน แต่ละหมู่บ้านจะมีหอเสื้อบ้าน
ชาวล้านนาเชื่อว่า มีเทวดาอารักษ์ รักษาชาวบ้านในหมู่บ้านให้อยู่เย็นเป็นสุข เป็นการยอมรับ
การเป็นกลุ่มเป็นพวกเดียวกัน สมาชิกในหมู่บ้านมีความเป็นอันหนึ่งอันเดียวกัน หรือเกื้อกูลซึ่งกันและกัน ถือเป็นหน้าที่ที่ต้องดูแลช่วยเหลือกันตั้งแต่เกิดจนถึงตาย มีความผูกพันกัน

• พิธีกรรม

เมื่อจะทำพิธีบวงสรวงเสื้อบ้าน ชาวบ้านในหมู่บ้านก็จะร่วมกันนำเอาสิ่งของต่าง ๆ ทั้งอาหารคาว -หวาน ดอกไม้ ธูปเทียน มารวมกันจัดทำเป็นเครื่องสักการะบูชา เจ้าพิธีประจำหมู่บ้านก็จะกล่าวโองการเพื่อขอให้ผีเสื้อบ้านช่วยปกปักรักษา ให้สมาชิกในหมู่บ้านให้มีความร่มเย็นเป็นสุข ปราศจากภยันตรายและโรคาพยาธิทั้งปวง